Rạp Đại Đồng trên đường Nguyễn Văn Học, xã Bình Hòa Xã nay là đường Nơ Trang Long, quận Quận Bình Thạnh
Bình Hòa Xã là một xã cũ thuộc quận Gò Vấp, tỉnh Gia Định, Việt Nam Cộng hòa, đồng thời là nơi đặt tỉnh lỵ Gia Định. Về hành chính, xã được chia thành 10 ấp từ Ấp Bác Ái 1 đến Ấp Bác Ái 10, nay là khu vực trung tâm quận Bình Thạnh thuộc Thành phố Hồ Chí Minh.
Mục lục nội dung
Thời Pháp thuộc
Ngày 1 tháng 1 năm 1911, tỉnh Gia Định chia thành bốn quận : Quận Thủ Đức, Nhà Bè, Gò Vấp và Hóc Môn. Vùng đất Quận Bình Thạnh ngày này thuộc về tổng Bình Trị Thượng, quận Gò Vấp, tương ứng với 2 làng Bình Hòa Xã ( sáp nhập cả làng Bình Lợi Trung ) và Thạnh Mỹ Tây ( sáp nhập từ 3 làng Thạnh Đa, Phú Mỹ và Bình Quới Tây )
Ngày 11 tháng 5 năm 1944, Toàn quyền Đông Dương ký nghị định tách một số vùng (nằm kế cận Khu Sài Gòn – Chợ Lớn) của tỉnh Gia Định để lập tỉnh Tân Bình. Tỉnh Tân Bình khi đó có duy nhất một quận là quận Châu Thành (lập ngày 19 tháng 9 năm 1944). Làng Bình Hòa Xã và làng Thạnh Mỹ Tây khi đó thuộc thuộc tổng Bình Trị Thượng, quận Châu Thành, tỉnh Tân Bình.
Tỉnh Tân Bình sống sót đến tháng 8 năm 1945 thì giải thể. Làng Bình Hòa Xã và làng Thạnh Mỹ Tây trở lại thuộc tổng Bình Trị Thượng, quận Gò Vấp, tỉnh Gia Định cho đến năm 1956 .
Nước Ta Cộng hòa
Sau năm 1956, các làng gọi là xã, trong đó có xã Bình Hòa Xã và xã Thạnh Mỹ Tây. Xã Bình Hòa Xã tiếp tục giữ vai trò là tỉnh lỵ tỉnh Gia Định cho đến năm 1975. Tuy nhiên, quận lỵ Gò Vấp lại đặt tại xã Hạnh Thông Xã.
Từ năm 1962 chính quyền Việt Nam Cộng hòa bỏ dần, đến năm 1965 bỏ hẳn cấp hành chính tổng. Khi đó xã Bình Hòa Xã trực tiếp thuộc quận Gò Vấp, tỉnh Gia Định. Xã Bình Hòa Xã gồm 10 ấp đều mang địa danh “Bác Ái” và đánh số kèm theo, từ Bác Ái 1 đến Bác Ái 10.
Sau năm 1975
Sau khi nhà nước Cách mạng lâm thời Cộng hòa Miền Nam Nước Ta tiếp quản Đô thành Hồ Chí Minh và những vùng lân cận vào ngày 30 tháng 4 năm 1975, ngày 3 tháng 5 năm 1975 thành phố TP HCM – Gia Định được xây dựng. Theo nghị quyết ngày 9 tháng 5 năm 1975 của Ban Chấp hành Đảng bộ Đảng Lao động Nước Ta thành phố Hồ Chí Minh – Gia Định, xã Bình Hòa Xã được tách ra khỏi quận Gò Vấp để xây dựng quận Bình Hòa thường trực thành phố Hồ Chí Minh – Gia Định.
Đồng thời, quận Bình Hòa chuyển 10 ấp cũ thành 10 phường thường trực, từ Bác Ái 1 đến Bác Ái 10 .Ngày 20 tháng 5 năm 1976, tổ chức triển khai hành chánh thành phố Hồ Chí Minh – Gia Định được sắp xếp lần hai ( theo quyết định hành động số 301 / UB ngày 20 tháng 5 năm 1976 của Ủy ban Nhân dân Cách mạng thành phố Hồ Chí Minh – Gia Định ). Theo đó, sáp nhập quận Bình Hòa và quận Thạnh Mỹ Tây cũ để xây dựng quận mới có tên là quận Quận Bình Thạnh. Lúc này, những phường cũ đều giải thể, lập những phường mới có diện tích quy hoạnh, dân số nhỏ hơn và mang tên số. Quận Quận Bình Thạnh có 28 phường, đánh số từ 1 đến 28. Trong đó, địa phận quận Bình Hòa cũ tương ứng với 14 phường từ 1 đến 14
