Renal là gì cũng như renal pelvis là gì

Tôi tên Huệ Nguyễn, 82 tuổi, ở thành phố Springfield, bang Massachusetts. Xin hỏi Bác sĩ về vấn đề thận.

Tôi có bác sĩ trình độ về thận, người Mỹ. Bác sĩ của tôi nói “ cái thận của tôi chỉ còn hoạt động giải trí 30 %. ”
Tổi vướng mắc 30 % là ra làm sao ? Bác sĩ tôi lý giải, dùng nhiều từ trình độ mà tôi không nắm được hết. Do đó tôi xin Bác sĩ lý giải cho vì sao là 30 %, và 30 % đó là cái gì. Mặc dù tôi cũng biết rằng thận lọc máu, thải chất urê ra ngoài. Nhưng mình cũng không nắm chắc. Xin bác sĩ lý giải cho tôi rõ .
Thứ hai là nên uống thuốc gì để hoàn toàn có thể tăng lên 40 % hay 50 %, 60 % được không .
Tôi cảm ơn bác sĩ rất nhiều. ”
EmbedshareHỏi đáp y học : Ước tí ; nh cơ năng thậnby VOAEmbedshareThe code has been copied to your clipboard. The URL has been copied to your clipboard
No truyền thông source currently available
0 : 000 : 15 : 210 : 00 Đường dẫn trực tiếpMở player
Bác sĩ Hồ Văn Hiền vấn đáp :

Ước tính cơ năng thận (Assessing renal function)

Mỗi người có hai trái thận ( kidneys ), to chừng bằng nắm tay ( 11-14 cm x 6 cm x 4 cm ) nằm phía sau của xoang bụng, hình hạt đậu ( bean-shaped ), lõm vào ở phía trong, đối lập với nhau, thận bên phải thấp hơn bên trái vì phải nhường chỗ cho lá gan nằm trên. Thận có nhiều cơ năng khác nhau :
1 ) Bài tiết nước và những chất hoà tan trong nước như creatinine, urea, những chất đem từ ngoài khung hình, nay cần được phế thải, ví dụ một số ít thuốc .
2 ) Giữ quân bình những lượng nước trong khung hình, những chất điện giải ( electrolytes ) chứa trong đó, và giữ quân bình pH ( không acid quá mà cũng không kiềm quá ) .
3 ) Vai trò nội tiết ( tiết hormone vào máu, endocrine function ) : điều hoà lượng vitamin D trong khung hình, lượng hồng cầu được sản xuất trong tuỷ xương ( qua erythropoietin ), áp huyết, lượng muối natri trong khung hình ( renin > angiotensin > aldosterone axis. )
Cần ước tính cơ năng thận để :
– Xem thận có thao tác thông thường không ( ví dụ bệnh nhân đi check up ), nếu không thông thường phải khảo sát ( test ) thêm, xem nguyên do ở đâu .
– Để theo dõi thực trạng bệnh mà bác sĩ đã định bệnh, đang theo dõi, chữa trị có đổi khác hay không .
– Trước khi dùng một số ít thuốc được đào thải qua nước tiểu, xem thận có năng lực giao dịch thanh toán thuốc đó khỏi khung hình hay không, ở mức nào. Ví dụ : nếu cơ năng thận yếu, bác sĩ hoàn toàn có thể giảm liều lượng thuốc, hoặc tránh dùng 1 số ít thuốc như thuốc chống vi rút herpes acyclovir, thuốc chữa tiểu đường metformin, thuốc morphin, thuốc kháng sinh gentamicin đều phải được kiểm soát và điều chỉnh liều lượng theo cơ năng thận, nhất là ở người lớn tuổi .
Lúc nói tới cơ năng thận ( kidney function, renal function ), thường bác sĩ nói tới glomerular filtration rate ( GFR ), tạm dịch tỷ suất lọc ở tiểu cầu ( độ lọc cầu thận. )
Trước hết, tiểu cầu ( glomerulus ) là gì ? Chúng ta hảy nghĩ đến mỗi trái thận được kết tạo bởi nhiều đơn vị chức năng nhỏ li ti gọi là nephron. Mỗi thận có chừng 800.000 đến 1.5 triệu nephrons, và lượng này giảm đi lúc tất cả chúng ta già, mỗi nephron dài chừng 3 đến 5 cm. Mỗi nephron hình dạng như một con rắn : đầu con rắn há miệng ra hình như cái chén ( nang Bowman, Bowman capsule. )

Trong “miệng con rắn” ngậm một cái nút nhỏ gồm những mao mạch (capillaries) đem máu từ động mạch thận (renal artery), nút này gọi là tiểu cầu thận (glomerulus). Nước và những chất tan trong nước đi từ máu trong tiểu cầu, lọc qua nang Bowman, và chảy về phần kế tiếp. Nếu chúng ta tưởng tượng tiếp hình con rắn, mình con rắn uốn cong vài vòng thì đó là các tiểu quản gần (proximal convoluted tubules), sau đó uốn thành hình chữ U dài như cái kèn trombone (vòng Henle, Henle loop), rồi nối với những tiểu quản xa (distal tubules), rồi nối liền với các ông lớn hơn thu thập nước tiểu (collecting tubules) vào giai đoạn cuối cùng chế tạo nước tiểu.

Ở những tiểu quản, đa phần nước và những chất còn dùng được được hấp thụ lại vào những mao mạch bao quanh. Chỉ một lượng nhỏ của nước lọc ở tiểu cầu được phế thải dưới dạng nước tiểu. Nếu khung hình thiếu nước thì nước được hấp thụ lại nhiều, ít nước tiểu ; nếu khung hình chứa quá nhiều nước ( như uống quá nhiều nước ) lượng nước được giữ lại giảm đi, và lượng nước tiểu tăng lên .
Trong máu có nhiều chất tan trong đó. Người ta chọn một chất cho tiện là chất creatinine, là một chất xuất phát từ những bắp cơ, và một khi đi qua tiểu cầu thận qua nang thận, sẽ không bị tịch thu, hấp thụ trở lại. Nếu tất cả chúng ta lấy máu để xem nồng độ creatinine trong plasma ( P. ), và tích lũy nước tiểu trong 24 giờ và đo nồng độ creatinine trong nước tiểu đó ( U ), tất cả chúng ta hoàn toàn có thể biết :
– Trong một phút thận làm ra bao nhiêu nước tiểu ( V ) .
– Từ đó tính ra trung bình trong một phút lọc ra được bao nhiêu creatinine VxU .
– Từ đó tính ra lượng plasma được tiểu cầu thận thận lọc sạch creatinin trong một phút, gọi là tỷ suất thanh lọc creatinine ( creatinine clearance ) : ( Creatinine clearance = VxU / P. )
Creatinine clearance phản ảnh khá đúng năng lực lọc ( cơ năng ) của thận ( GFR ), tuy nhiên phải tích lũy nước tiểu 24 giờ rất phiền phức, có khi thiếu vì bệnh nhân quên hay vãi nước tiểu .
Do đó người ta chọn một những “ đi tắt ”, là dùng mức creatinine trong plasma để ước tính, gọi là estimated GFR ( hay eGFR ), với những công thức khác nhau, trong đó những biến số được tính thêm vào như tuổi, giới tính, màu da ( da đen hay da trắng ), lượng albumin trong plasma, lượng urea trong plasma ). ( thông thường 90-120 ml / mn, tính theo người trung bình, có diện tích quy hoạnh khung hình 1,73 mét vuông ) Tuỳ theo số eGFR, bệnh thận mạn tính ( chronic renal disease ) được xếp theo giai doạn ( stage ) :
Stages :
I ) Trên 90 ml / mn : cơ năng thận ( CTN ) thông thường. ( nhưng CNT thông thường không có nghĩa là thận không có bệnh ). Bác sĩ quan sát bệnh nhân, trấn áp áp huyết .
II ) 60-89 CNT giảm nhẹ. Bác sĩ quan sát bệnh nhân, trấn áp áp huyết, những yếu tố cơ nguy tim mạch khác .
III ) 30-59 CNT giảm vừa .
IV ) 15-29 CNT giảm nặng ( severely reduced ). Bác sĩ sẵn sàng chuẩn bị cho quá trình cuối .

V) CNT giảm rất nặng (very severely reduced), giai đoạn
cuối (end stage), cần ghép thận (renal transplant), hay lọc máu (dialysis).

Tóm lại, trong lâm sàng, bác sĩ dùng mức creatinine trong huyết thanh và một số ít biến số khác để ước tính năng lực thận lọc sạch creatinine trong máu trong một phút ( eGFR ). Số này trung bình chừng 90-120 ml / mn. Nếu bác sĩ nói bệnh nhân còn 1/3, hay 1/4 thận thao tác, hoàn toàn có thể đây là bác sĩ so sánh tác dụng bệnh nhân với mức lý tưởng này .
Tuy nhiên, tổng thể những nhận xét trên đây đều có tính cách thuần tuý thông tin. Quý vị thính giả cần được bác sĩ của mình hướng dẫn trong mọi yếu tố sức khoẻ cũng như bệnh tật .
Chúc bệnh nhân suôn sẻ .
Bác sĩ Hồ Văn Hiền .
* * * * * * * *

Cảm ơn bác sĩ Hồ Văn Hiền. Chúng tôi cũng xin cảm ơn thính giả đã tham gia chương trình Hỏi Đáp Y Học này.

* * * * * * * *
Quý vị hoàn toàn có thể nghe lại những bài giải đáp trên mạng Internet ở địa chỉ topbinhduong.net
Chúng tôi vẫn dành đường dây điện thoại cảm ứng không lấy phí để đảm nhiệm những vướng mắc khác của quý thính giả về sức khỏe thể chất và y học thường thức. Số điện thoại thông minh không lấy phí dành cho mục Hỏi Đáp Y học là 202-205-7890, ngày giờ nhận câu hỏi là thứ ba và thứ năm mỗi tuần, từ 8 giờ 30 đến 9 giờ 30 tối, giờ Nước Ta. Quý vị cũng hoàn toàn có thể gửi câu hỏi cho chúng tôi qua điện thư ở địa chỉ Vietnamese

Source: https://mindovermetal.org
Category: Wiki là gì