Nói giảm nói tránh là gì?

Để góp thêm phần giúp lời nói trở nên tinh xảo, lịch sự và trang nhã hơn trong văn viết và trong tiếp xúc hàng ngày người ta luôn sử dụng một giải pháp đó là nói giảm nói tránh .

Vậy nói giảm nói tránh là gì? Tại sao phải sử dụng biện pháp nói giảm nói tránh? Tác dụng của nói giảm nói tránh là gì? Cùng theo dõi nội dung bài viết ngay sau đây để biết rõ hơn về biện pháp tu từ này nhé.

Nói giảm nói tránh là gì?

Như tất cả chúng ta đã biết học ăn nói sao cho khéo là một trong những bài học kinh nghiệm quan trọng về kỹ năng và kiến thức tiếp xúc. Và nói giảm nói tránh luôn được sử dụng liên tục trong văn nói và văn viết .

Nói giảm nói tránh là biện pháp tu từ dùng cách diễn đạt tế nhị, uyển chuyển để tránh gây cảm giác quá đau buồn, ghê sợ, nặng nề hoặc tránh thô tục, thiếu lịch sự.

Ví dụ : Chúng ta thường dùng từ tử thi thay cho từ xác chết hoặc muốn nói nhã nhặn tất cả chúng ta không dùng từ già mà dùng từ có tuổi, …
Trong những bài thơ, đoạn văn, ta thường gặp giải pháp tu từ này như : “ Phải bé lại và lăn vào lòng một người mẹ, áp mặt vào bầu sữa nóng của người mẹ, để bàn tay người mẹ vuốt ve từ trán xuống cằm, gãi rôm ở sống sống lưng cho, mới thấy người mẹ có một êm dịu vô cùng. ”
( Nguyên Hồng, Những ngày thơ ấu )
Từ “ bầu sữa ” được dùng để sửa chữa thay thế cho một từ vốn chỉ một bộ phận khung hình của người người phụ nữ, giữ công dụng sản sinh ra sữa nuôi con .

Như vậy, qua những phân tích ở trên bạn đọc đã hiểu được nói giảm nói tránh là gì rồi! Cùng theo dõi nội dung tiếp theo của bài viết để biết thêm chi tiết về biện pháp tu từ này nhé.

Tác dụng của nói giảm nói tránh?

Nội dung trên, người viết đã giải đáp khái niệm nói giảm nói tránh là gì? Vậy sử dụng biện pháp này có tác dụng như thế nào?

Có thể thấy nói giảm nói tránh là một giải pháp tu từ mang nhiều dụng ý về mặt nghề thuật và để giúp cách diễn đạt của mỗi cá thể được nhã nhặn, nhẹ nhàng bớt phần nào hơn. Mời những bạn theo dõi những ví dụ sau đây :
Ví dụ 1 : “ Chia buồn cùng mái ấm gia đình, chúng tôi đã cố gắng nỗ lực rất là nhưng bệnh nhân không qua khỏi ”. “ Không qua khỏi ’ ’ ở đây là “ chết ”, bác sĩ nói như vậy để giảm cảm xúc đau buồn cho người nhà bệnh nhân .
Ví dụ 2 : “ Anh ấy không khi nào quay trở lại nữa, mãi mãi nằm lại ở mặt trận B ”. “ Mãi mãi nằm lại ’ ’ ám chỉ cái chết của người chiến sỹ. Cách nói như vậy nhằm mục đích giảm cảm xúc đau buồn, mất mát, đồng thời diễn đạt nhẹ nhàng sự hi sinh .
Ví dụ 3 : “ Bố mẹ không còn ở với nhau đã lâu, tôi chịu cảnh thiếu thốn tình cảm từ nhỏ ”. “ Không còn ở với nhau ’ ’ là cách nói giảm nói tránh một cách nhẹ nhàng của “ ly dị ” .

Cách sử dụng nói giảm nói tránh

Mặc dù, nói giảm nói tránh có tác dụng rất lớn. Tuy nhiên, phải thật sự linh hoạt sử dụng biện pháp tu này trong từng trường hợp cụ thể, tránh sử dụng không hợp lý.

Biện pháp tu từ nói giảm nói tránh chắc như đinh sẽ phát huy trong những trường hợp sau như :
– Khi bạn muốn tránh cảm xúc đau buồn, sợ hãi, gai người, thô tục, thiếu phần lịch sự và trang nhã .
– Khi muốn biểu lộ sự tôn trọng với người đang đối thoại với mình. Ví dụ như thể những người có quan hệ thứ bậc xã hội hơn bạn hoặc người có tuổi tác cao .
– Khi muốn nhận xét một cách chân thành, tế nhị, nhã nhặn và có văn hóa truyền thống để người nghe thuận tiện tiếp thu quan điểm và góp ý của bạn .
Ví dụ : Hôm qua em có lỗi với anh, em xin anh thứ lỗi ạ hay Cậu hãy cố gắng nỗ lực để luyện chữ cho đẹp hơn nhé .
Tuy nhiên bạn cũng không nên sử dụng trong những trường hợp như :
– Khi thực sự cần phê bình nghiêm khắc, nói thẳng, nói đúng mức độ thực sự với một ai đó đang mắc lỗi .
– Khi bạn cần có được một thông tin khách quan, đúng mực, trung thực như là biên bản hành chính, biên bản của cuộc họp …
Như vậy, việc sử dụng nói giảm nói tránh còn cần phụ thuộc vào vào từng trường hợp tiếp xúc. Có những trường hợp buộc phải nói đúng mức độ thực sự hoặc thiết yếu phải nói thẳng. Nên bạn đọc cần quan tâm nhé !

Nói giảm nói tránh có gì khác so với biện pháp nói quá?

Nói giảm nói tránh và nói quá là hai giải pháp tu từ trái chiều nhau. Biện pháp nói giảm nói tránh dùng để giảm nhẹ tính chất vấn đề nhưng nói quá lại mang đặc thù phóng đại và làm tăng quy mô, đặc thù của sự vật, hiện tượng kỳ lạ được miêu tả lên một mức cao hơn để nhấn mạnh vấn đề, gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm với người nghe hoặc người đọc .

Một số ví dụ về biện pháp nói quá:

Ví dụ 1 : Kì thi ĐH sắp tới làm mấy em học viên cuối cấp tôi dạy lo sốt vó. “ Lo sốt vó ’ ’ ở đây là giải pháp nói quá, nhấn mạnh vấn đề vào cảm xúc lo ngại tột cùng .
Ví dụ 2 : Có sức người soi đá cũng thành cơm để nhấn mạnh vấn đề vai trò của sức lao động con người hoàn toàn có thể tái tạo tự nhiên mang lại nguồn sống .
Hy vọng trải qua tìm hiểu và khám phá ý nghĩa của giải pháp nói giảm nói tránh trong bài viết này, Quý bạn đọc sẽ chú tâm hơn và xem xét lựa chọn ngôn từ thật tương thích với những toàn cảnh tiếp xúc của đời sống .

5/5 - (1 vote)

Bài viết liên quan

Subscribe
Notify of
guest
0 Comments
Inline Feedbacks
View all comments