Super Bowl (tạm dịch: “Siêu cúp Bóng bầu dục Mỹ“) là trận tranh chức vô địch thường niên của Liên đoàn Bóng bầu dục Quốc gia (NFL – National Football League), hiệp hội hàng đầu của bóng bầu dục Mỹ, kể từ năm 1968 và thường được tổ chức vào Chủ nhật đầu tiên của tháng Hai dương lịch, gọi là Super Bowl Sunday (“Chủ nhật Siêu Cúp“).

Đội thắng cuộc nhận được cúp Vince Lombardi (Vince Lombardi Trophy), được đặt tên theo huấn luyện viên của đội Green Bay Packers, đội đã giành được chiến thắng hai trận Super Bowl đầu tiên và ba trong số năm giải vô địch NFL trước đó (năm 1961, 1962, và 1965). Cúp này được thực hiện độc quyền bởi hãng Tiffany & Co với giá 25.000 USD và bằng bạc nguyên chất. Cuối trận đấu, cầu thủ xuất sắc nhất (Most Valuable Player – viết tắt: MVP) sẽ được chọn và trao Cúp Pete-Rozelle, được đặt tên theo cựu ủy viên NFL Pete Rozelle. Các thành viên của đội chiến thắng sẽ được nhận những chiếc nhẫn làm bằng vàng và kim cương, được gọi là Super Bowl ring (Nhẫn Siêu Cúp)

Trong hầu hết các năm qua, Super Bowl là chương trình được theo dõi nhiều nhất trong các chương trình phát sóng của truyền hình Mỹ. Ngày Chủ nhật Siêu Cúp của giải Super Bowl không chỉ là một trong những sự kiện thể thao lớn nhất mà bây giờ được xem de facto như là ngày lễ quốc gia của Hoa Kỳ.[1]

Mục lục nội dung

Ảnh hưởng văn hóa truyền thống và xã hội[sửa|sửa mã nguồn]

Trong hầu hết các năm qua, Super Bowl là chương trình được theo dõi nhiều nhất trong các chương trình phát sóng của truyền hình Mỹ. Ngày đấu chung kết của giải Super Bowl không chỉ là một trong những sự kiện thể thao lớn nhất mà bây giờ được coi de facto như là ngày lễ quốc gia của Hoa Kỳ [1][2][3], gọi là Super Bowl Sunday (“Chủ nhật Siêu Cúp“). Chủ nhật Super Bowl cũng là ngày có số lượng tiêu thụ thực phẩm lớn thứ hai của Hoa Kỳ, sau Lễ Tạ ơn (Thanksgiving Day) [4].

Bạn đang đọc: Super Bowl – Wikipedia tiếng Việt

Phần trình diễn giữa trận đấu Super Bowl XLV ( 2011 ) của Black Eyed Peas Tung giấy hoa vào cuối trận Super Bowl năm 2012, đội New York Giants thắng lợiNhiều ca sĩ nổi tiếng và những nhạc sĩ đã tham gia phụ diễn vào lúc trước và giữa trận đấu, như là Michael Jackson, Madonna, Prince, Beyoncé, Paul McCartney, The Rolling Stones, The Who, Whitney Houston, Katy Perry, Justin Timberlake và Lady Gaga .Super Bowl tiếp tục là chương trình truyền hình được xem nhiều nhất của Mỹ trong năm ; bảy chương trình phát sóng được xem nhiều nhất trong lịch sử dân tộc truyền hình Mỹ đều là những trận Super Bowl. [ 5 ] Vào năm năm ngoái, Super Bowl XLIX trở thành chương trình truyền hình Mỹ được xem nhiều nhất trong lịch sử dân tộc với số người theo dõi trung bình là 114,4 triệu người xem. [ 6 ]Ba trong số bốn mạng lưới truyền hình lớn nhất của Mỹ : CBS, Fox và NBC được luân phiên độc quyền phát sóng truyền hình cho Super Bowl mỗi năm. Do lượng người xem cao ( khoảng chừng 100 triệu người ), phí tổn quảng cáo truyền hình trong Super Bowl là đắt tiền nhất trong năm. Như là giá quảng cáo truyền hình giữa trận Super Bowl 50 ( năm nay ) là 5 triệu USD cho một quảng cáo 30 giây. [ 7 ] Cũng vì ngân sách góp vốn đầu tư cao vào những quảng cáo trên Super Bowl, những công ty tiếp tục góp vốn đầu tư tăng trưởng nhiều tiền nhất cho những quảng cáo hoành tráng này của họ. Kết quả là, xem và luận bàn về những quảng cáo thương mại của truyền hình cũng đã trở thành một góc nhìn quan trọng của sự kiện. [ 8 ]

Lamar Hunt, cựu chủ sở hữu của đội Kansas City Chiefs và là thành viên sáng lập của American Football League, đặt ra tên Super Bowl sau khi xem con mình chơi với một “Super Ball” (1 trái banh nhựa có sức đàn hồi cao của hãng Wham-O).[9][10]

Xem thêm: favorable là gì ? nghĩa của từ favorable trong tiếng việt

Năm 1920, Hiệp hội bóng bầu dục chuyên nghiệp Mỹ (American Professional Football Association) được thành lập, từ đó NFL ngày nay xuất hiện. Nhà vô địch giải đấu đầu tiên là Akron Pros, đội đã giành chiến thắng trong mùa giải thường niên với tám chiến thắng: Play-off theo mô hình ngày nay lúc đó chưa tồn tại. Mãi đến năm 1932, mới có NFL Championship Game (Giải vô địch NFL) đầu tiên. Cho đến năm 1966, NFL đã tổ chức vô địch của riêng họ.

Super Bowl lần đầu tiên diễn ra vào ngày 15 tháng 1 năm 1967, là một phần của thỏa thuận sáp nhập giữa NFL và đối thủ cạnh tranh sau đó là American Football League (AFL) đưa đến một thỏa thuận thống nhất là các đội vô địch hai giải đấu sẽ tranh tài trong một giải gọi là AFL–NFL World Championship Game, trong thời gian chuyển tiếp cho đến khi sáp nhập chính thức. Sau khi sáp nhập chính thức của hai giải đấu vào năm 1970, mỗi giải đấu trở thành một vòng tuyển (“conference”), hiện nay là giữa National Football Conference (NFC) và American Football Conference (AFC), và cuối cùng trận chung kết sẽ là cuộc tranh tài giữa 2 vô địch của 2 vòng này.

Super Bowl sử dụng chữ số La Mã để xác định kỳ chung kết ( ngoại trừ Super Bowl 50 ), chứ không phải là năm mà nó được tổ chức triển khai. Super Bowl I đã được tổ chức triển khai vào năm 1967 để xác lập chức vô địch của mùa bóng năm 1966, và gần đây nhất là trận đấu chung kết của năm 2020 ( Super Bowl LV ) được tổ chức triển khai vào ngày 7 tháng 2 năm 2021 tại Raymond James Stadium, Tampa, Florida, đội Tampa Bay Buccaneers ( NFC ) đã thắng lợi đội Kansas City Chiefs và giành được Super Bowl, trở thành nhà vô địch của mùa bóng năm 2020. Trận đấu chung kết của năm 2021 ( LVI ) sẽ được tổ chức triển khai vào ngày 6 tháng 2 năm 2022 tại Inglewood Stadium, Inglewood .Đội New England Patriots và đội Pittsburgh Steelers đã giành sáu lần Super Bowl, trong khi đội Dallas Cowboys và San Francisco 49 ers đã từng giành được năm lần. Tổng cộng 20 đội đã giành tối thiểu một lần Super Bowl. Đội New England Patriots có số lần tham gia nhiều nhất, 11 lần .Người giữ kỷ lục về những thắng lợi trong lịch sử vẻ vang Super Bowl là huấn luyện viên Bill Belichick của đội New England Patriots, có tổng số 8 thắng lợi ( 2 thắng lợi với đội New York Giants và 6 thắng lợi với New England Patriots ). Cầu thủ giữ kỷ lục về những thắng lợi là Tom Brady với 7 trận thắng ( 6 với New England Patriots và 1 với Tampa Bay Buccaneers ), và Charles Haley với 5 trận thắng ( 2 với San Francisco 49 ers và 3 với Dallas Cowboys từ năm 1989 đến năm 1996 ) .