Dân trí
Hộp số ly hợp kép giảm thời gian sang số nên giúp việc vận hành trở nên mượt mà hơn, song thiết kế đặc thù cũng khiến nó dễ bị tăng nhiệt độ khi liên tục chuyển giữa vận hành – nghỉ.
Hộp số ly hợp kép DCT là gì?
DCT (Dual-Clutch Transmission) là một loại hộp số tự động nhưng sử dụng 2 bộ ly hợp như số sàn. Một bộ sẽ đảm nhiệm dãy số lẻ, chẳng hạn 1, 3, 5 và 7; bộ còn lại phụ trách dãy số chẵn 2, 4, 6.
Sơ lược cấu trúc của hộp số ly hợp kép. Ảnh : Howstuffworks
Xe quản lý và vận hành, cấp số 1 được chọn và cùng lúc đó, bộ giải quyết và xử lý sẽ thiết lập để bánh răng chuẩn bị sẵn sàng vào số 2 khi vòng tua máy và vận tốc của xe đạt đến mức nhất định. Việc này diễn ra tựa như với những cấp số cao hơn hay khi xe giảm vận tốc .
Nhờ có hai ly hợp đảm nhiệm số chẵn và lẻ riêng không liên quan gì đến nhau nên quy trình chuyển số diễn ra nhanh hơn, giảm thiểu độ trễ do gián đoạn giữa 2 cấp số, nhờ đó xe quản lý và vận hành mượt mà hơn .
Ngoài ra, hộp số DCT còn bảo vệ được lực kéo tương thích, tối ưu hiệu suất truyền động, tạo cảm xúc lái phấn khích hơn .
Nói cách khác thì hộp số ly hợp kép có năng lực tiết kiệm ngân sách và chi phí nguyên vật liệu gần bằng hộp số sàn ( MT ) và cảm xúc sang số nhanh, thuận tiện của hộp số tự động hóa ( AT ). Vì những đặc thù đó mà thị trường của DCT ngày càng tăng, lan rộng ra cả sang xe đại trà phổ thông .
Hộp số ly hợp kép khô và ướt
Tùy phong cách thiết kế của mỗi loại và mỗi nhà phân phối, hộp số ly hợp kép được chia ra làm hai loại : hộp số ly hợp kép khô ( thường viết tắt là DCT hoặc dry DCT ) và loại ướt ( wet DCT ) .
Khác biệt lớn nhất là loại ướt tức hộp số nhúng dầu – có thêm bộ phận bơm để luân chuyển dầu, loại khô tức là chỉ sử dụng không khí .
DCT khô có cấu trúc đơn thuần, gọn nhẹ giúp hiệu suất truyền tốt, tiết kiệm chi phí nguyên vật liệu và giảm chi phí sản xuất. Tuy nhiên nó số lượng giới hạn ở năng lực làm mát nên nó chỉ sử dụng với động cơ với một ngưỡng mô-men xoắn nhất định .
Hộp số ly hợp kép ướt với bơm điện kiểm soát và điều chỉnh dầu. Ảnh : Hyundai
DCT ướt có thêm bơm dầu riêng cho mục tiêu làm mát nên vô hiệu được điểm yếu kém về năng lực tản tản nhiệt. Mô-men xoắn của động cơ càng cao, gánh nặng lên ly hợp càng lớn, nhưng hộp số ly hợp kép hoàn toàn có thể giải quyết và xử lý được điều này .
Thực tế, bơm dầu cũng là một điểm yếu kém nhỏ của DCT ướt. Thông thường, bơm dầu này hoạt động giải trí theo nguyên tắc cơ học và đồng điệu với vòng tua của động cơ, dẫn đến việc dầu được bơm ngay cả khi không cần làm mát. Kết quả là giảm hiệu suất của DCT ướt. Để khắc phục thì những đơn vị sản xuất thay bằng bơm dầu điện và chỉ hoạt động giải trí khi cần làm mát .
DCT – lắm tài nhưng nhiều tật
Như đã nói ở trên, hộp số DCT có ưu điểm nhưng cũng đi kèm hạn chế. Ngay cả loại hộp số ly hợp kép ướt cũng vẫn tồn tại nhược điểm, kể cả là loại sử dụng bơm dầu điện cũng không phải đã xử lý được mọi vấn đề.
Cảnh báo nhiệt độ hộp số DCT cao nhưng lúc này xe vấn hoàn toàn có thể quản lý và vận hành được. Ảnh : Hyundai
Thực tế, DCT trước đây được vận dụng trên những mẫu xe thể thao, xe hơi hiệu suất cao nhưng lúc bấy giờ đã lan rộng ra sang những dòng xe đại trà phổ thông. Các yếu tố thường đến trên những xe thường thì này, nhất là loại dùng ly hợp kép khô .
Ford thương mại DCT với tên gọi Powershift và rất nhiều xe lắp hộp số này bị dính lỗi quá nhiệt, trượt số. Hãng xe Mỹ từng lên tiếng rằng đó là “ tính năng ” của hộp số ly hợp kép khô nhưng việc vô hiệu Powershift sau đó cho thấy đặc thù của yếu tố .
Hyundai Kona, Elantra hay Tucson bán tại Nước Ta từ năm 2018 có phiên bản 1.6 Turbo ( bản hạng sang nhất ) sử dụng hộp số ly hợp kép 7 cấp. Đến 2020, tổng thể những phiên bản của Kia Seltos đều sử dụng hộp số ly hợp kép 7 cấp, phối hợp cùng động cơ tăng áp 1.4 L. Đây đều là DCT khô .
Một số người mua sử dụng những dòng xe trên đã lên tiếng về việc xe báo nhiệt độ hộp số tăng. Tuy nhiên, trường hợp xe hơi hiện cảnh báo nhắc nhở hộp số nóng tới mức phải dừng xe để chờ nguội là hiếm gặp .
Kia liên tục tăng nhanh DCT trên những dòng xe mới của mình và gần nhất là Sorento 2020. Khác với những mẫu trước đây, SUV này sử dụng hộp số ly hợp kép ướt và hãng đã nhấn mạnh vấn đề rất nhiều vào đặc thù này. Hiện Sorento mới chưa được bán ra nên chưa có phản hồi từ phía người mua .
“Sống chung” với hộp số ly hợp kép
Khi DCT bị nóng, bảng thông tin sẽ hiển thị trên bảng điều khiển và tinh chỉnh TT và nếu tới ngưỡng nó sẽ khóa ly hợp trong thời điểm tạm thời cho đến khi được làm nguội .
Hộp số DCT sẽ có nhiều Lever cảnh báo nhắc nhở quá nhiệt, thông tin thời hạn chờ nguội và sẵn sàng chuẩn bị quản lý và vận hành trở lại .
Tình huống này dễ xảy ra khi giữ xe ở lưng chừng dốc, lúc này ly hợp sẽ chịu ảnh hưởng tác động lớn hơn để xe không bị trôi về phía sau. Tương tự khi lùi xe lên dốc, lùi xe với vận tốc nhanh cũng khiến DCT nhanh nóng lên .
Trường hợp khác là đi – dừng liên tục trên quãng đường quá ngắn. Chẳng hạn đạp mạnh ga để nhích một đoạn chưa đến một mét khi tắc đường rồi lại đạp phanh, lúc này ly hợp sẽ quy đổi liên tục. Trong khi nếu chỉ để số D và cho xe tự “ bò ” thì sẽ khó bị gặp quá nhiệt hơn .
Khi dừng xe quá lâu ( từ 10 phút trở lên ), người dùng xe hộp số ly hợp kép khô cũng được khuyến nghị không nên giữ số D. Không đạp ga khi lùi, không dùng chính sách tương hỗ đổ đèo hay khởi hành ngang dốc để giữ cho xe đứng yên ở giữa dốc. Đặc biệt là không đạp ga để lùi lên dốc .
Khi xe báo quá nhiệt hộp số, tài xế chỉ cần cho xe vào bên lề an toàn, đưa cần số về vị trí P và để nguội tự nhiên trong khoảng vài phút. Khi bật tắt động cơ trên xe DCT, người dùng có thể nghe thấy tiếng bấm của hệ thống tự kiểm tra, đây là âm thanh bình thường của hộp số ly hợp kép.
Đình Nam
Source: https://mindovermetal.org
Category: Wiki là gì
