Bệnh chủ quan duy ý chí biểu hiện như thế nào?

Một trong những bộc lộ suy thoái và khủng hoảng về tư tưởng chính trị mà Nghị quyết số 04 – NQ / TW về tăng cường thiết kế xây dựng, chỉnh đốn Đảng ; ngăn ngừa, đẩy lùi sự suy thoái và khủng hoảng về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những bộc lộ “ tự diễn biến ”, “ tự chuyển hóa ” trong nội bộ, đã chỉ ra là : “ Duy ý chí, áp đặt, bảo thủ, chỉ làm theo ý mình ; không chịu học tập, lắng nghe, tiếp thu quan điểm hài hòa và hợp lý của người khác ”. Vậy Bệnh chủ quan duy ý chí biểu hiện như thế nào? Cùng Mindovermetal đi tìm hiểu rõ hơn ở trong bài viết sau đây.

Đối với hai căn bệnh chủ quan duy ý chí và bệnh bảo thủ trì trệ

Bệnh chủ quan duy ý chí

Bệnh chủ quan duy ý chí là căn bệnh có khuynh hướng tuyệt đối hóa vai trò của tác nhân chủ quan, cường điệu tính phát minh sáng tạo của ý thức, của ý chí, xa rời hiện thực khách quan, mặc kệ quy luật khách quan, lấy nhiệt tình cách mạng sửa chữa thay thế cho sự yếu kém về tri thức khoa học.

Đây là lối tâm lý và hành vi đơn thuần, nóng vội, chạy theo nguyện vọng chủ quan; biểu lộ rõ trong khi định ra những chủ trương, chủ trương và lựa chọn giải pháp tổ chức triển khai họat động thực tiễn theo hướng áp đặt, rơi vào ảo tưởng, chủ quan. Ví dụ như : tiềm năng đặt ra quá cao, giải pháp không có tính khả thi. v.v.

Ngoài ra bệnh chủ quan duy ý chí còn do nguồn gốc lịch sử dân tộc, xã hội, giai cấp, tâm ý của người sản xuất nhỏ chi phối. Cơ chế quan liêu bao cấp cũng tạo điều kiện kèm theo cho sự sinh ra của căn bệnh này.

Bệnh bảo thủ trì trệ

Bệnh bảo thủ, ngưng trệ là tuyệt đối một nhận thức nào đó về sự vật có được trong hoàn cảnh lịch sử vẻ vang tăng trưởng nhất định của nó và xem đó là nhận thức duy nhất đúng về toàn bộ sự vật trong quy trình tăng trưởng tiếp theo của nó.

Hay nói cách khác, bệnh bảo thủ, ngưng trệ là khuynh hướng cường điệu vai trò quyết định hành động của vật chất, sùng bái sức mạnh của quy luật, hạ thấp vai trò của tác nhân chủ quan – khuynh hướng đó sẽ dẫn đến bảo thủ, ngưng trệ, ngại gian nan, bó tay khuất phục trước khó khăn vất vả, trước hoàn cảnh khách quan.

Biểu hiện của “bệnh” này là thực trạng ỷ lại, phụ thuộc, chờ đón, ngại thay đổi, thậm chí còn cản trở cái mới, bằng lòng thỏa mãn nhu cầu với cái đã có – là bạn sát cánh với chủ nghĩa quan liêu, độc đoán và hậu quả tất yếu là làm cản trở, thậm chí còn còn kéo lùi sự tăng trưởng.

Hai căn bệnh này xuất phát từ khuynh hướng sai lầm đáng tiếc, cực đoan trong việc nhận thức mối quan hệ giữa vật chất và ý thức .

Chúng ta đã biết theo chủ nghĩa duy vật biện chứng, giữa vật chất và ý thức có mối quan hệ biện chứng, bộc lộ qua vai trò quyết định hành động của vật chất so với ý thức và tính độc lập tương đối, sự ảnh hưởng tác động trở lại của ý thức so với vật chất.

Vật chất là cơ sở, cội nguồn sản sinh ra ý thức. Vật chất là cái có trước, nó sinh ra ý thức, quyết định hành động nội dung và khuynh hướng tăng trưởng của ý thức. Không có vật chất thì không hề có ý thức do tại nguồn gốc của ý thức chính là vật.

Tuy nhiên, mặc dù do vật chất sinh ra và lao lý nhưng ý thức lại có tính độc lập tương đối. Sự phản ánh của ý thức so với vật chất là sự phản ánh sáng tạo dữ thế chủ động chứ không thụ động máy móc nguyên si, vì thế nó có ảnh hưởng tác động trở lại so với vật chất trải qua hoạt động giải trí thực tiễn của con người. Tuy vậy, sự ảnh hưởng tác động của ý thức so với vật chất cũng chỉ với mức độ nhất định, nó không hề sinh ra hay tàn phá những quy luật hoạt động của vật chất.

Từ mối quan hệ biện chứng giữa vật chất và ý thức, tất cả chúng ta rút ra được nguyên tắc khách quan. Nguyên tắc này yên cầu tất cả chúng ta trong nhận thức và hành vi phải xuất phát từ chính bản thân sự vật với những thuộc tính, những mối liên hệ vốn có của nó, những quy luật khách quan, phải có thái độ tôn trọng thực sự, không được lấy ý muốn chủ quan của mình làm chủ trương, không được lấy tình cảm làm điểm xuất phát cho kế hoạch, sách lược cách mạng.

Việc thực thi nguyên tắc khách quan không có nghĩa là quan điểm khách quan xem nhẹ, tính năng động, phát minh sáng tạo của ý thức mà nó còn yên cầu phải phát huy tính năng động phát minh sáng tạo của ý thức, của tác nhân chủ quan.

Bởi vì quy trình đạt tới tính khách quan yên cầu chủ thể phải phát huy tính năng động, phát minh sáng tạo trong việc tìm ra những giải pháp, những con đường để từng bước xâm nhập sâu vào thực chất của sự vật, trên cơ sở đó triển khai việc biến hóa từ cái “ vật tự nó ” thành cái Giao hàng cho nhu yếu quyền lợi của con người.

Vì vậy trong thực tiễn nhận thức và hoạt động giải trí của con người, việc tuyệt đối hóa một trong hai mặt của vật chất và ý thức đã dẫn tới bệnh chủ quan duy ý chí và bệnh bảo thủ ngưng trệ.

Trước thời kỳ thay đổi Đảng ta đã mắc bệnh chủ quan duy ý chí và bệnh bảo thủ ngưng trệ trong việc xác lập tiềm năng và hướng đi về thiết kế xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật, tái tạo XHCN và quản trị kinh tế tài chính.

Đảng ta đã nóng vội muốn xóa bỏ ngay nền kinh tế tài chính nhiều thành phần, chỉ còn lại hai thành phần là: Kinh tế tài chính quốc doanh và tập thể ; hay có lúc tăng cường quá mức việc kiến thiết xây dựng công nghiệp nặng mà không chú ý quan tâm đến tăng trưởng công nghiệp nhẹ và nông nghiệp trong khi nước ta là một nước nông nghiệp, tổng thể những điều kiện kèm theo vật chất khách quan đều thuận tiện để tăng trưởng nông nghiệp

Đồng thời đã duy trì quá lâu chính sách quản trị kinh tế tài chính tập trung chuyên sâu quan liêu, bao cấp, chính sách xin – cho, có nhiều chủ trương sai lầm đáng tiếc trong việc cải cách Ngân sách chi tiêu, tiền tệ, tiền lương ; công tác làm việc tư tưởng và tổ chức triển khai cán bộ phạm nhiều khuyết điểm nghiệm trọng.

Từ đó đã ngưng trệ sự tăng trưởng kinh tế tài chính – xã hội, làm cho nhân dân bị nghèo nàn, quốc gia lỗi thời, hạn chế việc phát huy những nguồn lực, chậm khai thác tiềm năng kiến thiết xây dựng quốc gia.

Biện pháp khắc phục bệnh chủ quan duy ý chí và bệnh bảo thủ trì trệ

Để khắc phục hai căn bệnh nêu trên, cần thực hiện những biện pháp là:

• Phải triển khai thay đổi tổng lực, đồng nhất và triệt để trên toàn bộ những nghành của đời sống xã hội, thay đổi từ ý niệm, tư duy lý luận đến thay đổi chính sách chủ trương, tổ chức triển khai cán bộ, phong thái và lề lối thao tác. Thực hiện thay đổi với những hình thức, bước tiến, cách làm tương thích, trong đó lấy thay đổi kinh tế tài chính làm trọng tâm mà trước hết là thay đổi tư duy kinh tế tài chính, nâng cao năng lượng nhận thức và vận dụng quy luật, trình độ trình độ nhiệm vụ của Đảng viên.
• Tăng cường phát huy dân chủ, phát huy tiềm năng cán bộ khoa học kỹ thuật, đội ngũ cán bộ quản trị;
• Tăng cường công tác làm việc tổng kết thực tiễn, tổng kết cái mới, không ngừng bổ trợ, tăng trưởng, hoàn hảo lý luận;
• Phải thay đổi và nâng cao vai trò chỉ huy của Đảng trong điều kiện kèm theo mới.

Đối với căn bệnh phiến diện

Bệnh phiến diện là “bệnh” khi xem xét sự vật hiện tượng kỳ lạ chỉ nhìn thấy những sự vật riêng biệt mà không nhìn thấy mối quan hệ qua lại giữa những sự vật ấy, chỉ nhìn thấy sự sống sót mà không nhìn thấy sự phát sinh và diệt vong của sự vật ấy, nhìn trạng thái tĩnh mà quên mất sự hoạt động của sự vật. “Nhìn thấy cây mà không thấy rừng”.

Có khi cũng chú ý quan tâm tới nhiều mặt, nhiều mối liên hệ nhưng giàn trải đều, nhìn nhận ngang nhau ở vị trí, vai trò của những mối liên hệ, không biết so sánh, nghiên cứu và phân tích để làm nối bật cái cơ bản nhất, cái quan trọng nhất đang chi phối sự sống sót, hoạt động, chuyển hóa và tăng trưởng của SVHT.

Căn bệnh này xuất phát từ việc không nhận thức và vận dụng đúng nguyên lý về mối liên hệ phổ biến trong chủ nghĩa duy vật biện chứng.

Nguyên lý về mối liên hệ thông dụng là một trong hai nguyên tắc cơ bản của phép biện chứng duy vật, trong đó mối liên hệ phổ cập là khái niệm dùng để chỉ sự tương quan tác động ảnh hưởng, ràng buộc, lao lý và chuyển hóa lẫn nhau giữa những mặt, những yếu tố trong một sự vật, hiện tượng kỳ lạ ( SVHT ) hoặc giữa những SVHT với nhau.

Mọi SVHT trong quốc tế khách quan đều sống sót trong những mối liên hệ ảnh hưởng tác động lẫn nhau, sự vật này đổi khác kéo theo sự vật kia đổi khác và không có một SVHT nào sống sót một cách cô lập, tách rời, do đó mối liên hệ giữa những SVHT mang tính phổ cập.

Mối liên hệ này còn mang tính khách quan do đây là cái vốn có từ bên trong SVHT chứ không phải do áp đặt từ bên ngoài, nó bắt nguồn từ tính thống nhất vật chất của quốc tế vật chất của quốc tế, từ sự sống sót và tăng trưởng của chính SVHT. Các SVHT trong quốc tế vật chất rất phong phú nên mối liên hệ giữa chúng cũng phong phú.

Từ nguyên tắc về mối liên hệ phổ cập, tất cả chúng ta rút ra ý nghĩa phương pháp luận là trong nhận thức và hoạt động giải trí thực tiễn yên cầu chủ thể phải có quan điểm tổng lực và quan điểm lịch sử vẻ vang đơn cử.

Quan điểm tổng lực yên cầu khi xem xét, nhìn nhận sự vật hiện tượng kỳ lạ, ta phải đặt chúng vào mối quan hệ với những SVHT khác, xem xét những SVHT trong mối quan hệ qua lại giữa những bộ phận, những yếu tố những thuộc tính khác nhau của chính bản thân SVHT và giữa SVHT đó với những SVHT khác ( kể cả trực tiếp, gián tiếp ).

Quan điểm lịch sử dân tộc đơn cử yên cầu khi xem xét mọi yếu tố do thực tiễn đặt ra hoặc khi nhìn nhận một SVHT, để nhìn thấy được thực chất của sự vật hiện tượng kỳ lạ tất cả chúng ta gắn nó với khoảng trống và thời hạn đơn cử, với những điều kiện kèm theo, những thực trạng lịch sử dân tộc đơn cử của sự sống sót của sự vật, không được nhìn nhận chung.

Vì vậy việc không nhận thức và vận dụng đúng nguyên tắc về mối liên hệ thông dụng, về quan điểm tổng lực, quan điểm lịch sử dân tộc đơn cử, tách rời những mặt khi xem xét một yếu tố, hoặc xem xét không gắn với những thực trạng lịch sử vẻ vang đơn cử dẫn tới căn bệnh phiến diện.

Trước thời kỳ thay đổi ( Đại hội 6 ), Đảng ta đã mắc phải “bệnh” phiến diện, một chiều trong việc thiết kế xây dựng phương pháp sản xuất XHCN: chỉ tập trung chuyên sâu thiết kế xây dựng QHSX mà không thấy được vai trò của LLSX ( tức là chưa vận dụng đúng quy luật QHSX phải tương thích với đặc thù và trình độ của LLSX ), chỉ thấy một mặt của PTSX là QHSX, dẫn đến thiết kế xây dựng một QHSX tiên tiến và phát triển vượt xa với đặc thù và trình độ của LLSX đưa đến không tăng trưởng được nền kinh tế tài chính quốc gia.

Hoặc là khi kiến thiết xây dựng QHSX chỉ chú ý quan tâm đến quan hệ chiếm hữu về tư liệu sản xuất mà không quan tâm đến mối quan hệ giữa nó với việc tổ chức triển khai quản trị sản xuất và phân phối sản phảm dẫn đến quốc hữu hóa TLSXC, tăng trưởng kinh tế tài chính quốc doanh và tập thể ( 2 thành phần kinh tế tài chính hầu hết lúc bấy giờ với 2 hình thức chiếm hữu là: là chiếm hữu nhà nước và sở hữu tập thể ) đưa đến nền sản xuất bị đình trệ, nền kinh tế tài chính chậm tăng trưởng.

Để khắc phục bệnh phiến diện một chiều, tất cả chúng ta cần phải có quan điểm tổng lực, quan điểm lịch sử dân tộc đơn cử khi xem xét điều tra và nghiên cứu SNHT, phải biết tích hợp ngặt nghèo giữa “chủ trương có dàn đều” và “chủ trương có trọng điểm” trong tăng trưởng kinh tế tài chính. Đổi mới phải thực thi tổng lực, đồng nhất triệt để với những bước tiến, hình thức, cách làm tương thích. Trong mỗi bước tiến của công cuộc thay đổi đó phải xác lập đúng khâu then chốt để tập trung chuyên sâu sức xử lý, làm cơ sở thay đổi những khâu khác, những lực lượng khác, như lấy thay đổi kinh tế tài chính làm trọng tâm thôi thúc can đảm và mạnh mẽ những ngành khác.

Đối với căn bệnh giáo điều và bệnh kinh nghiệm chủ nghĩa

Căn bệnh giáo điều

Bệnh giáo điều là căn bệnh mà khuynh hướng tuyệt đối hóa lý luận, coi thường kinh nghiệm tay nghề thực tiễn, coi lý luận là bất di bất dịch, việc nắm lý luận chỉ dừng lại ở những nguyên tắc chung trừu tượng, không chú ý quan tâm đến những hoàn hảo lịch sử vẻ vang đơn cử của sự vận dụng lý luận.

Bệnh giáo điều thuộc lòng lý luận, cho rằng vận dụng lý luận vận dụng vào đâu cũng được không xem xét điều kiện kèm theo đơn cử của mình. Ví dụ như theo Mác thì phải xóa bỏ tư hữu dẫn đến việc ta thực thi tái tạo XHCN xóa tổng thể những thành phần kinh tế tài chính nhằm mục đích mục tiêu chỉ còn 2 thành phần kinh tế tài chính quốc doanh và tập thể mà không thấy được rằng “ Nền kinh tế tài chính nhiều thành phần là một đặc trưng của thời kỳ quá độ ”, sự xuất hiện của nhiều thành phần kinh tế tài chính với những mối quan hệ tác động ảnh hưởng qua lại của nó sẽ tạo động lực cho sự tăng trưởng kinh tế tài chính trong quá trình này.

Bệnh kinh nghiệm chủ nghĩa

Bệnh kinh nghiệm tay nghề chủ nghĩa là căn bệnh vận dụng nguyên si rập khuôn quy mô của nước khác, của địa phương khác vào nước mình, địa phương mình mà không phát minh sáng tạo lại. Bệnh kinh nghiệm tay nghề chủ nghĩa có khuynh hướng tuyệt đối hóa vai trò của tri thức kinh nghiệm tay nghề, coi thường lý luận, tôn vinh thực tiễn, hạ thấp lý luận, ngại học tập lý luận.

Một trong những nguyên do của bệnh kinh nghiệm tay nghề chủ nghĩa và bệnh giáo điều xuất phát từ khuynh hướng nhận thức rơi lệch về mối quan hệ giữa lý luận và thực tiễn.

Giữa lý luận và thực tiễn có mối quan hệ biện chứng, tác động ảnh hưởng qua lại với nhau. Trong mối quan hệ đó, thực tiễn có vai trò quyết định hành động, vì thực tiễn là hoạt động giải trí vật chất, còn lý luận là mẫu sản phẩm của hoạt động giải trí niềm tin.

Vai trò quyết định hành động của thực tiễn so với lý luận biểu lộ ở chỗ: chính thực tiễn là cơ sở, là động lực, là mục tiêu, là tiêu chuẩn để kiểm tra nhận thức và lý luận ; nó cung ứng vật liệu đa dạng và phong phú sinh động để hình thành lý luận và trải qua hoạt động giải trí thực tiễn, lý luận mới được vật chất hóa, hiện thực hóa, mới có sức mạnh tái tạo hiện thực.

Lý luận mặc dầu được hình thành từ thực tiễn nhưng nó có vai trò ảnh hưởng tác động trở lại so với thực tiễn. Sự ảnh hưởng tác động của lý luận bộc lộ qua vai trò xác lập tiềm năng, khuynh hướng cho hoạt động giải trí thực tiễn ( lý luận là mục tiêu cho hoạt động giải trí thực tiễn ), vai trò kiểm soát và điều chỉnh hoạt động giải trí thực tiễn, làm cho hoạt động giải trí thực tiễn có hiệu suất cao hơn.

Từ mối quan hệ biện chứng giữa lý luận và thực tiễn, ta rút ra được quan điểm thực tiễn. Quan điểm thực tiễn yên cầu khi xem xét sự vật hiện tượng kỳ lạ phải gắn với thực tiễn, phải theo sát sự tăng trưởng của thực tiễn để kiểm soát và điều chỉnh nhận thức cho sự tương thích với sự tăng trưởng của thực tiễn, hiệu suất cao của thực tiễn để kiểm tra những Kết luận của nhận thức, kiểm tra những vấn đề của lý luận.

Quan điểm thực tiễn cũng yên cầu những khái niệm của tất cả chúng ta về sự vật phải được hình thành, bổ trợ và tăng trưởng bằng con đường thực tiễn, trên cơ sở thực tiễn chứ không phải bằng con đường suy diễn thuần túy, không phải bằng con đường tự biện. Do thực tiễn luôn hoạt động và tăng trưởng nên phải tiếp tục tổng kết quy trình vận dụng lý luận vào thực tiễn, xem nó thừa thiếu nhằm mục đích bổ trợ tăng trưởng nó cho tương thích.

Vì vậy việc vi phạm sự thống nhất giữa lý luận và thực tiễn dẫn tới căn bệnh kinh nghiệm tay nghề chủ nghĩa và bệnh giáo điều.

Trước thời kỳ thay đổi ( Đại hội 6 ), căn “ bệnh ” giáo điều bộc lộ ở nước ta là qua việc xóa bỏ chính sách tư hữu, triển khai tái tạo XHCN ; xóa tổng thể những thành phần kinh tế tài chính, chỉ còn kinh tế tài chính quốc doanh và kinh tế tài chính tập thể. Điều này do vận dụng lý luận vào đâu cũng được mà không xem xét điều kiện kèm theo thực tiễn, điều kiện kèm theo cơ sở vật chất khách quan của quốc gia.

Còn đối với căn bệnh kinh nghiệm chủ nghĩa biểu hiện ở việc bắt chước một cách rập khuôn theo mô hình XHCN ở Liên Xô ( cũ ) : Liên Xô có bao nhiêu bộ ta cũng có bấy nhiêu bộ, Liên Xô phát triển công nghiệp nặng thì ta cũng phát triển công nghiệp nặng mà không xem xét đến điều kiện cụ thể của Việt Nam, đồng thời không chú ý đến phát triển nông nghiệp và công nghiệp nhẹ trong khi nước ta là một nước nông nghiệp với tất cả những điều kiện vật chất khách quan đều thuận lợi để phát triển nông nghiệp.

Để khắc phục bệnh kinh nghiệm tay nghề chủ nghĩa, bệnh giáo điều tất cả chúng ta cần phải nâng cao trình độ lý luận ; Đẩy mạnh tổng kết thực tiễn và nghiên cứu và điều tra lý luận, luận bàn dân chủ, sớm làm rõ và tóm lại những yếu tố mới, bức xúc phát sinh từ thực tiễn; từng bước cụ thể hóa, bổ trợ tăng trưởng đường lối, chủ trương của Đảng, đấu tranh với khuynh hướng, tư tưởng sai ; thay đổi và nâng cao chất lượng công tác làm việc điều tra và nghiên cứu lý luận, công tác làm việc giảng dạy và học tập lý luận ; lan rộng ra dân chủ và giữ vững khuynh hướng chính trị trong họat động lý luận ; thay đổi công tác làm việc lý luận của Đảng viên trên nền tảng Chủ Nghĩa Marx – Lénin và tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh và tăng cường sự chỉ huy của Đảng so với công tác làm việc lý luận, Đảng khuynh hướng cho công tác làm việc lý luận.

Với những thông tin ở trên đã giúp bạn hiểu rõ hơn về bệnh chủ quan duy ý chí. Cũng như nắm rõ về những “căn bệnh” có liên quan. Đừng quên theo dõi Mindovermetal mỗi ngày để biết thêm nhiều thông tin hữu ích mới nhé!