âm đệm là gì

Những khúc đoạn âm thanh này không thể chia nhỏ hơn được nữa dù chúng ta có cố tình phát âm thật chậm, thật tách bạch. Điều đó chứng tỏ rằng, đây là những khúc đoạn âm thanh tự nhiên nhỏ nhất khi phát âm, và được gọi là âm tiết. Trong tiếng Việt, một âm tiết bao giờ cũng được phát ra với một thanh điệu, và tách rời với âm tiết khác. Vì vậy, việc nhận ra âm tiết trong tiếng Việt là dễ dàng hơn nhiều so với các ngôn ngữ Ấn Âu. Trên chữ viết, mỗi âm tiết tiếng Việt được ghi thành một “chữ”.

Bạn đang xem: âm đệm là gì

II. Cấu tạo của âm tiết

Mỗi âm tiết tiếng Việt là một khối hoàn hảo trong phát âm. Trên trong thực tiễn không ai phát âm tách nhỏ cái khối đó ra được trừ những người nói lắp. Trong ngữ cảm của người Việt, âm tiết tuy được phát âm liền một hơi, nhưng không phải là một khối không bao giờ thay đổi mà có cấu trúc lắp ghép. Khối lắp ghép ấy hoàn toàn có thể tháo rời từng bộ phận của âm tiết này để hoán vị với bộ phận tương ứng của ở âm tiết khác. Ví dụ :
tiền đâu — > tiên phong hòn đảo trật tự âm tiết và hoán vị thanh điệu ” ` ” tân tiến — > hại điện hoán vị phần sau ” iên ” cho ” ai ” nhỉ đay — > nhảy đi thanh điệu giữ nguyên vị trí cùng với phần đầu ” nh ” và ” đ ”
Quan sát ví dụ trên ta thấy âm tiết tiếng Việt có 3 bộ phận mà người bản ngữ nào cũng nhận ra : thanh điệu, phần đầu và phần sau. Phần đầu của âm tiết được xác lập là Âm đầu, vì ở vị trí này chỉ có một âm vị tham gia cấu trúc. Phần sau của âm tiết được gọi là phần Vần. Người Việt chưa biết chữ không cảm nhận được cấu trúc của phần vần. Vào lớp 1, trẻ nhỏ khởi đầu ” đánh vần “, tức là nghiên cứu và phân tích, tổng hợp những yếu tố tạo nên vần, rồi ghép với âm đầu để nhận ra âm tiết. Ví dụ : U + Â + N = UÂN, X + UÂN = XUÂN Các âm đầu vần, giữa vần và cuối vần ( U, Â, N ) được gọi là Âm đệm, Âm chính và Âm cuối. Có thể tưởng tượng về cấu trúc âm tiết tiếng Việt trong một quy mô như sau :

1. Âm đầu

Tại vị trí thứ nhất trong âm tiết, âm đầu có công dụng mở màn âm tiết. Những âm tiết mà chính tả không ghi âm đầu như an, ấm, êm … được khởi đầu bằng động tác khép kín khe thanh, sau đó mở ra bất ngờ đột ngột, gây nên một tiếng bật. Động tác khởi đầu ấy có giá trị như một phụ âm và người ta gọi là âm tắc thanh hầu ( kí hiệu : / ? / ). Như vậy, âm tiết trong tiếng Việt luôn luôn xuất hiện âm đầu ( phụ âm đầu ). Với những âm tiết mang âm tắc thanh phần đông vừa nêu trên thì trên chữ viết không được ghi lại, và như vậy vị trí Open của nó trong âm tiết là zero, trên chữ viết nó bộc lộ bằng sự vắng mặt của chữ viết. Sau đây là Bảng mạng lưới hệ thống âm đầu ( phụ âm đầu ) trong tiếng Việt :

Trong bảng hệ thống trên, có ghi âm vị /p/, một âm vị không xuất hiện ở vị trí đầu âm tiết trong các từ thuần Việt. Nhưng do sự tiếp xúc ngôn ngữ, do nhu cầu học tập cũng như giao lưu văn hoá, khoa học-kĩ thuật… cần phải ghi lại các thuật ngữ, tên dịa đanh, nhân danh nên bảng trên có đưa /p/ vào trong hệ thống phụ âm đầu của tiếng Việt. Các âm vị phụ âm đầu được thể hiện trên chữ viết như thế nào xin xem Bảng âm vị phụ âm.

2. Âm đệm

Âm đệm là yếu tố đứng ở vị trí thứ hai, sau âm đầu. Nó tạo nên sự trái chiều tròn môi ( voan ) và không tròn môi ( van ). Trong tiếng Việt, âm đệm được miêu tả gồm âm vị bán nguyên âm / u / ( xem Bảng âm vị nguyên âm ) và âm vị ” zero ” ( âm vị trống ). Âm đệm ” zero ” hoàn toàn có thể sống sót cùng tổng thể những âm đầu, không có ngoại lệ. Âm đệm / u / không được phân bổ trong trường hợp sau : – Nếu âm tiết có phụ âm đầu là âm môi. – Nếu âm tiết có nguyên âm là âm tròn môi.

Ngoài ra, âm đệm /u/ còn không được phân bố với “g” (trừ goá) và “ư”, “ươ”. Đó là quy luật chung của tiếng Việt: các âm có cấu âm như nhau hoặc gần nhau không được phân bố cùng nhau. Trên chữ viết, âm đệm “zero” thể hiện bằng sự vắng mặt của chữ viết, âm đệm /u/ thể hiện bằng chữ “u” và “o”.

Xem thêm: Probiotic Là Gì – Probiotics Là Gì

3. Âm chính

Âm chính đứng ở vị trí thứ ba trong âm tiết, là hạt nhân, là đỉnh của âm tiết, nó mang âm sắc đa phần của âm tiết. Âm chính trong tiếng Việt do nguyên âm đảm nhiệm. Nguyên âm của tiếng Việt chỉ có công dụng làm âm chính và nó không khi nào vắng mặt trong âm tiết. Vì mang âm sắc hầu hết của âm tiết nên âm chính là âm mang thanh điệu.

4. Âm cuối

Âm cuối có vị trí ở đầu cuối của âm tiết, nó có tính năng kết thúc một âm tiết. Do vậy khi xuất hiện của âm cuối thì âm tiết không có năng lực phối hợp thêm với âm ( âm vị ) nào khác ở phần sau của nó. Ví dụ : trong ” cúi “, thì ” i ” là âm cuối kết thúc âm tiết nên sau nó không thêm gì cho âm tiết lại. Trái lại, trong ” quý “, do ” y ” không phải là âm cuối vì hoàn toàn có thể thêm vào sau nó một âm cuối như ” t ” trong ” quýt “, ” nh ” trong ” quýnh “, v.v. Những âm tiết còn có năng lực thêm vào âm cuối như ” quý ” ở trên, trong thực tiễn vẫn được kết thúc như một âm tiết hoàn hảo. Bởi vì ở vị trí cuối ( vị trí kết thúc âm tiết ) lúc ấy xuất hiện một âm cuối, được gọi là âm cuối zero trái chiều với tổng thể những âm cuối khác. Âm cuối là bán nguyên âm / u / ( ngắn ) có âm sắc trầm chỉ được phân bổ sau những nguyên âm bổng và trung hoà, trừ nguyên âm ” ơ ” ngắn, ví dụ trong níu, áo, bêu diếu, cầu cứu … Bán nguyên âm cuối / i / ( ngắn ) có âm sắc bổng chỉ được phân bổ sau những nguyên âm trầm và trung hoà, ví dụ trong tôi, chơi, túi, gửi, lấy …

Âm cuối zero là một âm vị trống nên không được biểu thị bằng chữ viết. Nó đối lập với 6 âm cuối ở bảng trên, giống như âm đệm zero đối lập với âm đệm /u/, âm tắc thanh hầu /?/ đối lập với các phụ âm khác trong hệ thống các phụ âm đầu.

Xem thêm: Wool Là Gì – Nghĩa Của Từ Wool, Từ Từ điển Anh

Thanh điệu

Thanh điệu là một yếu tố biểu lộ độ cao và sự chuyển biến của độ cao trong mỗi âm tiết. Mỗi âm tiết tiếng Việt nhất thiết phải được biểu lộ với một thanh điệu. Thanh điệu có tính năng phân biệt vỏ âm thanh, phân biệt nghĩa của từ. Có nhiều quan điểm khác nhau về vị trí của thanh điệu trong âm tiết. Nhưng quan điểm cho rằng thanh điệu nằm trong cả quy trình phát âm của âm tiết ( nằm trên hàng loạt âm tiết ) là đáng đáng tin cậy nhất về vị trí của thanh điệu. Sau đây là mạng lưới hệ thống những thanh điệu trong tiếng Việt :
Chuyên mục: Chuyên mục : Hỏi Đáp

Source: https://mindovermetal.org
Category: Wiki là gì