Phát triển kinh tế là quá trình lớn lên, tăng tiến mọi mặt của nền kinh tế. Nó bao gồm sự tăng trưởng kinh tế và đồng thời có sự hoàn chỉnh về mặt cơ cấu, thể chế kinh tế, chất lượng cuộc sống và công bằng xã hội

Mục lục nội dung

Những yếu tố cơ bản của phát triển kinh tế[sửa|sửa mã nguồn]

Điều kiện đầu tiên là phải có sự tăng trưởng kinh tế (gia tăng về quy mô sản lượng của nền kinh tế, nó phải diễn ra trong một thời gian tương đối dài và ổn định).
Sự thay đổi trong cơ cấu kinh tế: thể hiện ở tỷ trọng các vùng, miền, ngành, thành phần kinh tế… thay đổi. Trong đó tỷ trọng của vùng nông thôn giảm tương đối so với tỷ trọng vùng thành thị, tỷ trọng các ngành dịch vụ, công nghiệp tăng, đặc biệt là ngành dịch vụ.
Cuộc sống của đại bộ phận dân số trong xã hội sẽ trở lên tươi đẹp hơn: giáo dục, y tế, tinh thần của người dân được chăm lo nhiều hơn, môi trường được đảm bảo.
Trình độ tư duy, quan điểm sẽ thay đổi.
Để có thể thay đổi trình độ tư duy, quan điểm đòi hỏi phải mở cửa nền kinh tế.
Phát triển kinh tế là một quá trình tiến hóa theo thời gian và do những nhân tố nội tại (bên trong) quyết định đến toàn bộ quá trình phát triển đó.

Một số triết lý về phát triển kinh tế[sửa|sửa mã nguồn]

Trường phái cơ cấu tổ chức[sửa|sửa mã nguồn]

Thập niên 1940, giới nghiên cứu và điều tra kinh tế học ở Mỹ Latinh cho rằng thuyết thương mại tự do để phát huy lợi thế so sánh cho phát triển kinh tế theo lý luận của David Ricardo không tương thích nữa. Ricardo cho rằng những nước giàu tài nguyên hoàn toàn có thể phát triển kinh tế bằng cách xuất khẩu nguyên vật liệu thô. Theo những nhà kinh tế học Mỹ Ltinh, Ricardo đưa ra thuyết đó vì nước Anh không có lợi thế về tài nguyên vạn vật thiên nhiên và nông nghiệp, tuy nhiên có lợi thế về khu vực sản xuất ; và vì thế nước Anh cần theo đuổi thương mại tự do để hoàn toàn có thể nhập khẩu nguyên vật liệu và xuất khẩu hàng sản xuất. Tuy nhiên, đầu thế kỷ XX, Mỹ vươn lên thành nền kinh tế lớn nhất quốc tế. Nước này có gần như đủ loại tài nguyên vạn vật thiên nhiên, có nền nông nghiệp và khu vực sản xuất phát triển. Mỹ đã không đi theo đường lối thương mại tự do ; và chính vì sự bảo lãnh nông nghiệp của Mỹ đã làm cho xuất khẩu nông sản – đầu tàu phát triển kinh tế – của Mỹ Latinh bị đình trệ trong thập niên 1920 và thập niên 1930 .Từ lập luận như vậy, những nhà kinh tế học Mỹ Latinh chủ trương rằng : muốn phát triển kinh tế thì phải chuyển dời cơ cấu tổ chức kinh tế theo hướng giảm dần tỷ trọng của khu vực sơ khai ( nông, lâm, ngư nghiệp và khai thác tài nguyên ) và tăng dần tỷ trọng của khu vực sản xuất và khu vực dịch vụ. Trong quy trình vận động và di chuyển cơ cấu tổ chức đó, công nghệ tiên tiến là thiết yếu. Quan sát quy mô phát triển kinh tế của Phổ, theo đó trong khi nông nghiệp còn đang là khu vực chủ yếu của nền kinh tế, thì công nghiệp nặng đã được Nhà nước ưu tiên phát triển làm động lực cho công nghiệp hóa, những nhà kinh tế học theo phe phái cơ cấu tổ chức chủ trương rằng nhà phát triển kinh tế cần phải có sự can thiệp của Nhà nước .

Xem thêm: Mega.nz là gì?

Trường phái cơ cấu còn cho rằng quan hệ kinh tế quốc tế (thập niên 1940 đến 1960) là quan hệ các nước đang phát triển cung cấp nguyên liệu thô, còn các nước phát triển cung cấp hàng hóa chế tạo. Vì vậy, các nước đang phát triển muốn phát triển nền công nghiệp trong nước phải dựa vào nhu cầu trong nước.

Bạn đang đọc: Phát triển kinh tế – Wikipedia tiếng Việt

Kết quả của kim chỉ nan nói trên về phát triển kinh tế đã làm sinh ra kế hoạch công nghiệp hóa thay thế sửa chữa nhập khẩu được vận dụng thoáng rộng ở những nước đang phát triển từ thập niên 1950 .

Mô hình tăng trưởng tuyến tính nhiều quy trình tiến độ[sửa|sửa mã nguồn]

Từ thành công xuất sắc của Kế hoạch Marshall sau Chiến tranh quốc tế thứ hai, những nhà kinh tế học phát triển ở những nước phát triển cho rằng những nước đang phát triển hoàn toàn có thể tăng nhanh phát triển kinh tế nếu họ nhận được nhiều vốn và nếu Nhà nước can thiệp hài hòa và hợp lý. Nhân vật tiêu biểu vượt trội cho những nhà kinh tế này là Walt W. Rostow .

Rostow cho rằng để trở thành một nước công nghiệp tiên tiến, cần phải trải qua bốn giai đoạn: (1) xã hội truyền thống; (2) chuẩn bị các tiền đề để cất cánh; (3) cất cánh; (4) trưởng thành; và (5) chuyển sang xã hội tiêu dùng quy mô lớn. Các nước đang phát triển ở vào các giai đoạn thứ nhất và thứ hai. Muốn cất cánh, các nước đang phát triển cần phải thỏa mãn ba điều kiện, đó là: tăng tỷ lệ đầu tư lên không dưới 10% thu nhập quốc dân thông qua tăng tỷ lệ tiết kiệm hoặc nhận viện trợ của nước ngoài, có một hoặc một số ngành chế tạo tăng trưởng nhanh chóng, và có một khung chính trị, xã hội, thể chế cho phép ngành kinh tế hiện đại phát triển.

Xem thêm: Từ điển Tiếng Việt

Xem thêm: Công ty trách nhiệm hữu hạn tiếng anh là gì?

Rostow nhấn mạnh vấn đề vận tốc phát triển mà không đề cập đến đổi khác cơ cấu tổ chức ngành. Do đó, lý luận của Rostow hàm ý phát triển kinh tế chính là thôi thúc tăng trưởng kinh tế .

Lý thuyết phát triển nhờ vào[sửa|sửa mã nguồn]

Trong thập niên 1960 và thập niên 1970, những nhà kinh tế học Marxist mới ( American Marxist ) đưa ra triết lý phát triển phụ thuộc vào ( dependent development ). Thế giới chia làm hai nhóm : nhóm nước giàu và nhóm nước nghèo. Sự phát triển của nhóm nước nghèo là ” sự phát triển nhờ vào “, theo đó sự phát triển này nhờ vào vào vốn, thương mại và công nghệ tiên tiến mang đến từ những nước giàu. Các nước kém phát triển thường phụ thuộc vào vào những nước phát triển và bị bóc lột. Ngay trong một nước nghèo hoàn toàn có thể có những tầng lớp thống trị ( gồm có chính trị gia, quân nhân, … ) có quan hệ khăng khít với những nước phát triển và những tổ chức triển khai quốc tế bóc lột những tầng lớp lao động trong nước. Vì vậy, những nước nghèo không nên đi theo con đường tư bản chủ nghĩa để phát triển kinh tế và không nên quan hệ kinh tế với những nước tư bản chủ nghĩa. Chủ trương này hàm ý phát triển kinh tế với nền kinh tế ngừng hoạt động và tự cấp tự cung tự túc .

Xem thêm: Chất Liệu Vải Chéo Thái Là Gì, Vải Chéo Thái Giá Tốt

Lý thuyết phát triển phụ thuộc sau đó phát triển hơn, đặc biệt là bởi các học giả từ châu Mỹ La Tinh. Phát triển phụ thuộc nhiều khi là cần thiết, không tránh khỏi. Hầu hết các nước phát triển từ nghèo thành giàu như Australia, Canada, các nước Đông Á, một số nước Mỹ La tinh như Brazil, Argentina… đều phải dựa vào phát triển phụ thuộc. Tuy nhiên, kết cục các nước này cũng khác nhau, tùy theo các yếu tố khác, đặc biệt là năng lực lãnh đạo của nhà nước. Các nước như Hàn Quốc, Đài Loan… bên cạnh dựa vào thương mại, công nghệ của nước ngoài (như Mỹ), còn có một nhà nước minh bạch, có năng lực quản lý.

Xem thêm: RFQ là gì? Ưu nhược điểm của việc sử dụng yêu cầu báo giá

Các lý luận kinh tế học tân cổ xưa[sửa|sửa mã nguồn]

Vào thập niên 1980, kinh tế học tân cổ xưa chủ trương rằng muốn phát triển kinh tế, những nước đang phát triển phải dựa vào thị trường chứ không phải vào sự can thiệp của nhà nước. Nói cách khác, họ tôn vinh phát triển kinh tế thân thiện với thị trường. Các giải pháp cần thực thi là xóa bỏ những hạn chế thị trường, tư nhân hóa, tự do hóa thương mại, giảm góp vốn đầu tư công như một cách để giảm sự can thiệp của Nhà nước vào nền kinh tế, tự do hóa thương mại và tự do hóa thông tin tài khoản vốn, v.v… Một chương trình tổng hợp những giải pháp như vậy được gọi là Đồng thuận Washington. Lý luận tân cổ xưa về phát triển kinh tế này được những tổ chức triển khai quốc tế như Quỹ Tiền tệ Quốc tế và Nhóm Ngân hàng Thế giới ưng ý .