Quy tắc xác định số có nghĩa trong đo lường và làm tròn số theo số có nghĩa trong tính toán

Chữ số là được sử dụng phổ biết trong cuộc sống của mỗi người. Vậy chữ số có nghĩa là gì? Quy tắc xác định số có nghĩa trong đo lường và làm tròn số theo số có nghĩa trong tính toán như thế nào? Cùng mindovermetal tìm hiểu chi tiết qua thông tin dưới đây nhé!

Chữ số có nghĩa

Kết quả của một phép đo trực tiếp phải được ghi chép sao cho người sử dụng số liệu hiểu được mức độ đúng chuẩn của phép đo. Về nguyên tắc, số liệu phải được ghi sao cho chỉ có số ở đầu cuối là bất định. Số bất định là số được ước tính trên thang chia cho dụng cụ đo không đạt độ đúng chuẩn đến giá trị đó.

Ví dụ: Ghi thể tích là 23,40 ml có nghĩa là vạch chia trên dụng cụ đo đến 0,1 ml, còn số đọc Tỷ Lệ ml là bất định (ước đạt). Các số đáng tin cậy cùng với số bất định đầu tiên được gọi là số có nghĩa.

Quy tắc xác định chữ số có nghĩa

Tất cả những chữ số không là số không, trong những phép đo đều là những số có nghĩa.
Ví dụ: Các số đo: 24,7 m; 0,734 m; 714 m. Những số này có 3 số có nghĩa.

Những số không xuất hiện ở giữa những số không phải là số không, là những số có nghĩa.
Ví dụ: Các số đo: 7.0003 m; 40,79 m; 1,503 m. Những số này có 4 số có nghĩa.

Những số không, xuất hiện trước tất cả những số không phải là số không, là không có nghĩa.
Ví dụ: Các số đo: 0,0071 m; 0,42 m; 0,000099 m. Những số này chỉ có 2 số có nghĩa.

Những số không, ở cuối mỗi số và ở bên phải dấu phẩy thập phân là số có nghĩa.
Ví du: Các số đo: 43,00 m; 1,010 m; 9,000m. Những số này có 4 số có nghĩa.

Số không được dùng để thiết lập điểm thập phân không được tính vào chữ số có nghĩa.
Ví dụ: Trong các số 0,0034 chỉ có 2 số có nghĩa (3 và 4), nhưng trong số 3,040 lại có 4 số có nghĩa.

Với các số phức tạp thường được chuyển sang dạng số luỹ thừa thập phân và chỉ có các số ở phần nguyên được tính vào số có nghĩa.
Ví dụ: 1064 = 1,064.10 3có 4 số có nghĩa
0,000520 = 5,20.10 -4có 3 số có nghĩa hoặc viết 5,2.10 -4có 2 số có nghĩa

Theo các quy tắc trên thì số liệu 2,4g có 2 số có nghĩa. Và nếu quy ra miligam thì phải viết 2,4.10^3mg (2 số có nghĩa) mà không biết 2.400 (4 số có nghĩa).

Quy tắc làm tròn số

Trong các phép tính chỉ được làm tròn ở kết quả cuối cùng để giảm độ chính xác của kết quả, do việc làm tròn ở các giai đoạn tính trung gian.

Nếu số đứng liền sau số có nghĩa mà nhỏ hơn 5 thì tất cả những chữ số sau đó có nghĩa được bỏ đi. Nếu số đứng liền sau số có nghĩa mà lớn hơn hoặc bằng 5 thì số có nghĩa cuối cùng được cộng thêm 1.

Khi cộng và trừ chỉ giữ lại ở kết quả cuối cùng một số số thập phân bằng đúng số thập phân của số hạng có số thập phân ít nhất.

Ví dụ: a = 6,145 + 13,24 = 19,385
Làm tròn thì a = 19,4 (giữ lại số thập phân)

b = 1374,252 – 309,48 = 1037.772
Làm tròn thì b = 1037,77 (giữ lại hai số thập phân)

Khi nhân và chia cần giữ lại ở kết quả cuối cùng một số chữ số có nghĩa bằng đúng số chữ số có nghĩa của thừa dố có số chữ số có nghĩa ít nhất.

Ví du: x = (3,084 x 0,2750/41,256 = 0,020557
Làm tròn thì x = 0,0206 (3 số có nghĩa)

y = (6,125.10^-5x 3,7.10^ -8)/5,73.10^3= 4,220.10^-16
Làm tròn thì y = 4,2.10^-16(2 số có nghĩa)

Hy vọng với những thông tin mà mindovermetal chia sẻ có thể giúp bạn biết được Chữ số có nghĩa là gì? Quy tắc xác định số có nghĩa trong đo lường và làm tròn số theo số có nghĩa trong tính toán như thế nào?