Requiem là gì

Requiem là một bài nhạc lớn thông thường có độ dài từ 30 phút đến hơn một tiếng. Trong lịch sử âm nhạc phương Tây requiem là thể loại âm nhạc quan trọng nhất mà người ta dùng để vinh danh, ca tụng hoặc bày tỏ lòng thương tiếc đối với cái chết của một hoặc nhiều người trước đám đông. Bài requiem thường dùng kinh Thiên Chúa Giáo làm lời và một dàn hòa nhạc. Requiem được trình diễn trên sân khấu, mang tính cách ca tụng hoặc răn dạy về Ngày Phán Xét (Judgment Day), và là một buổi hòa nhạc lớn ở nơi công cộng cho mọi người tham dự.

Bạn đang xem: Requiem là gì

Trong khi đó ở Nước Ta, truyền thống cuội nguồn âm nhạc tương quan đến cái chết được xem là một sự kiện mái ấm gia đình và mang tính cá thể. Một mái ấm gia đình theo đạo Phật thường mời những sư đến tụng kinh tại nhà. Gia đình Công Giáo thì mời Cha Đạo và bạn đạo đến đọc kinh. Người không có tôn giáo thì thuê ban nhạc đám tang đến nhà để chơi nhạc phần đông cả ngày cả đêm. Các yếu tố âm nhạc theo truyền thống cuội nguồn của một đám tang gồm có : nhạc thăm viếng, nhạc tiễn đưa, nhạc chôn cất, và nguyện cầu sau đám tang. Sau một thời hạn nếu mái ấm gia đình người chết muốn liên lạc với người quá cố thì họ dùng nghi thức đồng bóng và nhạc chầu văn .

Khi suy nghĩ về lịch sử âm nhạc Việt Nam, Giáo Sư âm nhạc P.Q. Phan, người viết tuần bản và nhà soạn nhạc của vở opera mới đây được trình diễn ra mắt lần đầu Câu Chuyện Bà Thị Kính (The Tale of Lady Thị Kính), cho biết rằng đã từ lâu ông muốn viết một bài requiem dùng kinh Phật và bằng tiếng Việt. Và ông cương quyết thực hiện ước mơ này. Mới đây P.Q. Phan đã hoàn thành A Vietnamese Requiem bao gồm cả phần nghiên cứu và viết phiên âm quốc tế cho phần lời bằng tiếng Việt. A Vietnamese Requiem sử dụng kinh Phật phái Nguyên Thủy bằng tiếng Việt. Bài nhạc lớn này viết cho 4 giọng ca solo – giọng nữ cao (soprano), giọng nữ cao trầm (mezzo-soprano), giọng nam cao (tenor), giọng nam trầm (bass-baritone); dàn đồng ca hát 8 giọng, và dàn nhạc thính phòng. A Vietnamese Requiem dài 35 phút, sẽ được trình diễn ra mắt lầu đầu tại trường nhạc Jacobs School of Music thuộc trường đại học Indiana University vào ngày 24 tháng 4 năm 2015 tại Bloomington, IN, bởi nhóm nhạc hợp xướng NOTUS: IU Contemporary Vocal Ensemble dưới sự chỉ huy của Giáo Sư, Nhạc Trưởng Dominick DiOrio.

Sáng tác mới này của P.Q. Phan chắc chắn sẽ là một đóng góp có giá trị vào kho tàng âm nhạc Việt Nam cũng như cho thể loại nhạc requiem của phương Tây. Bài nhạc này thực hiện được nhiều điều đầu tiên. A Vietnamese Requiem là bài requiem tương đương một bài requiem của phương Tây lần đầu tiên được một nhà soạn nhạc gốc châu Á viết, là bài requiem đầu tiên dùng kinh Phật và cũng là bài requiem đầu tiên được hát bằng tiếng Việt.

Bạn đang đọc: Requiem là gì

Sau đây là chia sẻ của P.Q. Phan về quá trình sáng tạo bài A Vietnamese Requiem.

Tại sao ông viết A Vietnamese Requiem?

Ý tưởng mở màn khi tôi cứ tâm lý mãi về chuyện là : nạn nhân cuộc chiến tranh thường được nhắc đến, bàn luận, và ca tụng ở bất kỳ nơi nào trên quốc tế. Người ta nói về người chết trong cuộc chiến tranh để ca tụng chứ không hẳn chỉ là than tiếc họ, như vậy để cho mái ấm gia đình nạn nhân biết rằng cái chết của người thân trong gia đình của họ là không uổng phí .Nước Ta là một quốc gia trãi qua sự tàn phá và trộn lẫn của cuộc chiến tranh trong thế kỷ 20 nhiều hơn bất kể quốc gia nào trên quốc tế, nhưng người ta có vẻ như không biết đến điều này và không nói về điều này. Khi họ nhắc đến chuyện cuộc chiến tranh ở Nước Ta, họ lại nói với giọng điệu kẻ cả, thương hại, mà không bày tỏ sự tôn kính. Điều tệ hơn nữa là chính người Nước Ta cũng không nói đến cái chết của mình với lòng kính trọng. Do đó không hề yên cầu người khác hoặc quốc tế ca tụng cái chết của mình. Tôi muốn khuyến khích mọi người đổi khác thái độ này và viết A Vietnamese Requiem .

Tại sao ông nói rằng người Việt Nam không nói đến cái chết của họ một cách tôn kính?

Người Nước Ta không nói đến cái chết để ca tụng nó. Tôi nghĩ rằng có hai nguyên do chính cho việc này. Một là đời sống đi quá nhanh so với người Nước Ta. Hai là họ không tiếp đón cái chết của người khác như thể nó hoàn toàn có thể là của chính mình. Tôi nghĩ họ không thấy được điều này. Họ xem cái chết của người khác như thể sự kiện riêng rẽ và thế cho nên chẳng tương quan gì tới mình. Thật ra là chúng tương quan với nhau cả chính do tổng thể tất cả chúng ta đều là người như nhau. Thêm vào đó, văn hóa truyền thống Nước Ta tẩy não mọi người và làm họ cảm thấy xấu hổ khi nói đến cái chết của mình .Bạn hoàn toàn có thể thấy rằng trong văn hóa truyền thống phương Tây người ta không mắc cỡ khi nói rằng “ Cha tôi bị ung thư trong một thời hạn dài và ở đầu cuối ông mất ”. Vì thái độ này mà người ta họp nhau lại và nỗ lực tìm mọi cách để chặn lại căn bịnh này. Trong khi đó, nhiều người Nước Ta nghĩ rằng bịnh là điều xấu hổ và thường họ dấu diếm nguyên do cái chết của họ. Đúng ra họ không nên xấu hổ vì một chuyện mà họ không hề trấn áp. Nếu họ đồng ý bịnh tật thì họ hoàn toàn có thể tìm cách chữa trị nó .

Theo ông tại sao người Việt Nam xấu hổ khi nói đến cái chết?

Tôi nghĩ điều này tương quan đến nền văn hóa truyền thống truyền kiếp cứ tự trách mình, đến mức mà người Nước Ta không nhận ra là không phải chuyện gì cũng do lỗi của họ. Họ nên hiểu rằng nếu họ cởi mở nói đến chuyện bịnh tật, mọi người hoàn toàn có thể họp lại thao tác với nhau để tìm cách chữa trị .

Nhìn vào một bức tranh rộng lớn hơn, thật là đáng xấu hổ rằng trong thế kỷ 20, số người Việt Nam chết vì chiến tranh cộng lại là gần 10 triệu người. Mà không có một cuốn sách nào nói đến chuyện này.

Xem thêm: Form E Là Gì – Chứng Nhận Xuất Xứ Form E

Nhiều người có viết về ‘Chiến Tranh Việt Nam’.

Nhưng sách về ‘ Chiến Tranh Nước Ta ’ thì không tương quan mấy đến chuyện vinh danh và / hoặc ca tụng cái chết của những người vô tội. Tôi nghĩ rằng ca tụng những cái chết này là chuyện quan trọng. Đồng thời tất cả chúng ta hoàn toàn có thể dùng đó như là một bài học kinh nghiệm, một ví dụ, hoặc đơn thuần là một thời cơ để tìm cách tránh sự tàn phá của cuộc chiến tranh trong tương lai. Đôi khi người Nước Ta chết rất nhiều, rất nhiều, nó trở thành diệt chủng. Ví dụ 3 triệu người chết đói thời Nhật chiếm đóng, đó là diệt chủng, nhưng tất cả chúng ta không nói đến chuyện này. Chúng ta cũng không nói đến những nông dân thời ‘ Chiến Tranh Nước Ta ’ bị kẹt giữa hai làn đạn của lực lượng miền Bắc với quân đội miền Nam và phe liên minh của họ. Họ đứng giữa và họ chết như những người vô tội .

Tôi nghĩ đến tất cả những chuyện đó mà muốn viết bài requiem.

Ông muốn đạt được điều gì với bài requiem?

Chủ yếu là tôi muốn vinh danh gần 10 triệu nạn nhân cuộc chiến tranh người Nước Ta của thế kỷ 20, những người chết trong thời Pháp thuộc, thời Nhật chiếm đóng, thời ‘ Chiến Tranh Nước Ta ’, thời cuộc chiến tranh biên giới và biển hòn đảo với Tàu, trong những chuyến vượt biển sau năm 1975, và toàn bộ những người mà đời sống bị lấy mất vì cuộc chiến tranh hoặc hậu quả cuộc chiến tranh .

Làm sao ông gởi được thông điệp của ông đến mọi người?

Tôi dùng một thể loại âm nhạc cao nhất của văn minh phương Tây để vinh danh cái chết và chuyển thể nó cho văn hóa truyền thống Nước Ta. Bởi vì trong văn hóa truyền thống Nước Ta tất cả chúng ta chỉ có cầu siêu mà người ta dịch ra là ‘ requiem ’ và như thế là sai. Những người chết vì cuộc chiến tranh không cần cầu siêu chính bới chẳng có gì sai về họ. Cầu siêu là cách tất cả chúng ta nói rằng những người chết này ở nơi không tốt và họ cần tất cả chúng ta giúp sức để siêu thoát. Tôi cho rằng như thế là coi thường họ. Những người chết vì cuộc chiến tranh đã là nạn nhân, họ không muốn trở thành nạn nhân lần nữa. Nếu tất cả chúng ta không vinh danh họ thì cũng đừng biến họ thành nạn nhân lần thứ hai. Lối tâm lý này hoàn toàn có thể gây tranh cãi nhưng đó là thực sự. Có lẽ phải có cách nhìn phương Tây mới nói lên thực sự theo cách này được .Nạn nhân cuộc chiến tranh người Nước Ta cần được nhớ và vinh danh. Họ không cần sự thương hại. Họ không cần bị coi thường. Đó là hàng loạt yếu tố .

Lời của bài requiem rất quan trọng. Ông có thể nói về chuyện này?

Lời rất quan trọng. Thường thì chữ ‘ requiem ’ tự động hóa gợi đến việc dùng tầm cỡ Thiên Chúa Giáo về yếu tố ngợi ca Chúa, và sự Soi Sáng xảy ra sau khi chết. Đối với tôi, mặc dầu là một người theo đạo Thiên Chúa nhưng vì tôn giáo chính ở Nước Ta là đạo Phật nên dùng kinh Phật thì hài hòa và hợp lý hơn. Vì lời dạy của Đức Phật thì có phần thân thiện so với người Nước Ta hơn là kinh Thiên Chúa Giáo. Đó là chưa kể nhiều người Công Giáo Nước Ta cũng phần nào theo đạo Phật không ít .

Lời bài nhạc có ý nghĩa như thế nào đối với nhà soạn nhạc?

Nhà soạn nhạc phải tin vào ý nghĩa của lời nhạc để hoàn toàn có thể phổ nhạc. Nếu lời nhạc không làm động lòng nhà soạn nhạc thì người đó không hề tạo ra được sự phối hợp tuyệt vời và hoàn hảo nhất giữa nhạc và lời .

Một bài requiem thì thêm gì vào văn hóa Việt Nam?

Nước Ta cần một bài requiem để nhìn cái chết với một lăng kính mới. Rằng cái chết hoàn toàn có thể được ca tụng chứ không phải chỉ để than tiếc. Tôi cho đây là một khái niệm mới cho văn hóa truyền thống Nước Ta. Người ta đối lập cái chết với một tâm lý tích cực : rằng nó hoàn toàn có thể được vinh danh, rằng nó đã không vô ích .

Trong văn hóa phương Tây, người ta có cách nhìn mới mẻ về cái chết, rằng cái chết của tất cả mọi người đều là anh hùng, chứ không phải chỉ là cái chết của một ông vua, bà hoàng nào. Trong văn hóa Việt Nam, chúng ta chấp nhận cái chết của một ông vua hoặc một bà hoàng hậu hoặc một ông tướng là anh hùng, trong khi đó cái chết của nạn nhân chiến tranh thì không. Tôi nghĩ cái chết của những nạn nhân nên được vinh danh và xem là anh hùng theo một cách nào đó. Bằng cách vinh danh họ, chúng ta nói rằng cái chết của họ cũng là anh hùng.

Xem thêm: Xã Hội Tin Học Hóa Là Gì – Tiền Đề Cho Sự Phát Triển Nền Kinh Tế Tri Thức

Tại sao ông đặt tên bài nhạc là A Vietnamese Requiem?

Thông thường, nhà soạn nhạc chỉ dùng chữ ‘ requiem ’. Về cái tựa đề bài nhạc của tôi, tôi lấy sáng tạo độc đáo từ Brahms, người viết bài A German Requiem dùng tiếng Đức. Vì vậy tôi gọi bài nhạc của tôi là A Vietnamese Requiem chính do bài nhạc là về cái chết, hát bằng tiếng Việt để ca tụng cái chết nói chung nhưng đơn cử là cái chết của gần 10 triệu người Nước Ta đã chết vì những cuộc cuộc chiến tranh do người khác gây ra trên quốc gia Nước Ta .
Chuyên mục: Chuyên mục : Hỏi Đáp

5/5 - (1 vote)

Bài viết liên quan

Subscribe
Notify of
guest
0 Comments
Inline Feedbacks
View all comments