Tam đoạn luận – Wikipedia tiếng Việt

Tam đoạn luận là một cách suy luận trong suy luận diễn dịch

Diễn dịch Tam đoạn luận là suy luận đi từ hai mệnh đề để tiến đến một Tóm lại tất yếu đã ngầm chứa trong hai mệnh đề đó .Tam đoạn luận gồm 3 bộ phận : tiền đề lớn, tiền đề nhỏ, và Tóm lại .

Ví dụ:

Mọi người đều phải chếtMà ông X là ngườiVậy, ông X phải chết .Trong Tam đoạn luận có 3 hạng từ ( người, chết, ông X ) và 3 mệnh đề .Ông X là Chủ từ trong Kết luận, vì có ngoại trương nhỏ nhất nên gọi là tiểu từ .Chết, là hạng từ có vai trò thuộc tính của Kết luận, vì có ngoại trương lớn nhất, nên gọi là đại từ .Người, là hạng từ có ngoại trương trung bình, được gọi là trung từTam đoạn luận hoàn toàn có thể được xét theo 2 phương diện : ngoại trương ( hay ngoại diện ) và nội hàmTheo phương diện ngoại trương Tam đoạn luận hoàn toàn có thể được lý giải rằng loài người thuộc về giống Chết, nên cá thể nào thuộc về loài người, thì cá thể đó cũng thuộc về giống chết .Theo phương diện nội hàm, tam đoạn luận hoàn toàn có thể được lý giải rằng đặc thù CHẾT gắn liền loài người, mà đặc thù người thì gắn liền với Ông X nên đặc thù Chết cũng gắn với ông X .Tính chất của Tam đoạn luận :Kết luận của tam đoạn luận có giá trị ngặt nghèo, khi và vì nó là một tác dụng tất yếu, không chối bỏ được một khi đã thừa nhận tiền đề .

Nếu tiền đề đúng thì kết luận phải đúng. Nếu tiền đề không đúng thì kết luận không thể đúng, nhưng vẫn hợp lý.

Chính vì thế, luận lý học phân biệt hai loại chân lý : chân lý nội dung hay chân lý thực sự, và chân lý hình thức .Diễn giải Tam đoạn luận là diễn dịch hình thức .Dù Tam đoạn luận là hình thức ngặt nghèo nhất của suy luận, nhưng một vài triết gia vẫn xem đó là chiêu thức ít giá trị trong cuộc tìm kiếm chân lý, do đó phải rất là cẩn trọng vì dễ bị rơi vào ngụy biệnTuy nhiên Tam đoạn luận vẫn có giá trị thực hành thực tế, giúp vận dụng nhận xét tổng quát vào một trường hợp đơn cử, như tổng hợp tin tức, bác bỏ một lập trường .Các nhà luận lý học cổ xưa đã suy ra 8 nguyên tắc để thẩm định và đánh giá giá trị của một Tam đoạn luận- Có 3 hạng từ mà thôi- Trong Kết luận, những hạng từ không được có ngoại trương lớn hơn trong tiền đề .- Trung từ không được xuất hiện trong Tóm lại- Trung từ phải có tính phổ quát nào đó .- Nếu hai tiền đề đều là những mệnh đề phủ định, thì không hề Kết luận được .- Với hai tiền đề khẳng định chắc chắn, không hề rút ra Kết luận dạng phủ định

– Kết luận bao giờ cũng phải theo tiền đề yếu nhất

– với 2 Tiền đề đặc trưng hoặc mệnh đề đặc trưng, người ta không hề Kết luận được .Ví dụ :

Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]

Source: https://mindovermetal.org
Category: Wiki là gì