Thổ nhưỡng là gì? 5 Đặc điểm chung của thổ nhưỡng Việt Nam

Trong lĩnh vực địa lý ta thường hay bắt gặp cụm từ “thổ nhưỡng”. Vậy thổ nhưỡng là gì? Thổ nhưỡng Việt Nam có những đặc điểm và tính chất như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết hơn trong bài viết dưới đây để biết được nhiều thông tin bổ ích về thổ nhưỡng của Việt Nam nhé!

1. Thổ Nhưỡng Là Gì?

Thổ nhưỡng có gốc từ Hán Việt có nghĩa là đất mềm, xốp và hoàn toàn có thể canh tác và trồng trọt được. Vậy nhưng trong ngành nông nghiệp và sinh học định nghĩa rằng – thổ nhưỡng chỉ là lớp đất mềm, tơi xốp, giàu chất dinh dưỡng trong đất. Thổ nhưỡng là nơi mà thực vật hoàn toàn có thể sinh trưởng và tăng trưởng khỏe mạnh .
Nhắc đến thổ nhưỡng chính là nói về độ phì nhiêu của nó. Để nhìn nhận được độ phì nhiêu của đất ta cần nhìn nhận những tiêu chuẩn sau :

  •  Khả năng đất đó có thể cung cấp nước, nhiệt độ hay không khí 
  • Khả năng cung cấp các chất dinh dưỡng quan trọng khác cho thực vật.

Thổ nhưỡng là gì?

Tuy nhiên không phải thổ nhưỡng nào, đất nào cũng có được độ phì tốt để trồng trọt. Ngay cả thổ nhưỡng Việt Nam cũng vậy. 

Ngoài ra có một thuật ngữ ít người biết đó là “ thổ nhưỡng quyển ”. Trong thuật ngữ này, đất cũng được xem là một đới “ quyển ” ( một thành phần quan trọng trong cấu trúc hành tinh ). Thuật ngữ “ thổ nhưỡng quyển ” dùng để chỉ lớp vỏ ngoài cùng của thạch quyển. Nó chứa những vật chất tơi xốp trên mặt phẳng lục địa, là nơi tiếp xúc với khí quyển và sinh quyển .

2.Thổ nhưỡng Việt Nam được hình thành từ đâu?

2.1 Thổ nhưỡng chính là kết quả của từ quá trình hình thành đất

Đầu tiên là quy trình phong hóa đá gốc. Giai đoạn này gồm có nhiều phản ứng hóa học và sinh học. Trong thời hạn này đất chịu sự ảnh hưởng tác động bởi nhiệt độ và khí ẩm .

Sau đó là lần lượt các quá trình hòa tan, rửa trôi và tích tụ vật chất xảy ra. Đá gốc sẽ bị phân hủy chuyển hóa thành đá mẹ. Đá mẹ có vai trò ban đầu là nguồn chính cung cấp chất vô cơ cho đất. Và thổ nhưỡng Việt Nam cũng có những giai đoạn này

Đây là tác nhân quyết định hành động thành phần chất khoáng, kể cả muối và cơ giới … Ngoài ra, cũng có tác động ảnh hưởng rất nhiều đến đặc thù mặt lý hóa của đất sau này .
Sự phân bố của thổ nhưỡng Việt Nam

2.2 Yếu tố khí hậu

Nhiệt độ vừa đủ, độ ẩm vừa phải sẽ tác động mạnh đến các sinh vật trong và trên mặt đất. Đây là các sinh vật sẽ đóng vai trò chủ đạo trong việc quyết định sự xuất hiện của thổ nhưỡng Việt Nam. 

Cụ thể là thực vật sẽ cung ứng vật chất hữu cơ cho đất, đồng thời nó cũng hủy hoại những loại đá cứng. Nó gây cản trở cho sự sống và sinh trưởng của đất. Các vi sinh vật nhỏ bé sẽ thực thi phân hủy xác sinh vật và tổng hợp chúng thành mùn .

2.3 Yếu tố địa hình

Địa hình trên thực tế có vai trò rất quan trọng trong sự hình thành các loại đất đa dạng trên Trái Đất. Ngoài ra, nó cũng góp phần thay đổi nhiệt độ, độ ẩm – kiến tạo ra các vành đai đất khác nhau. 

Đặc biệt là địa hình có năng lực giữ đất tùy theo đặc thù của từng vùng. Giữ đất chính đồng nghĩa tương quan với việc giữ được thổ nhưỡng .

2.4 Yếu tố thời gian

Đất được hình thành khi nào thì tuổi đất mở màn được tính từ thời gian đó. Tuổi đất chính là tiêu chuẩn cho thấy tiến trình tạo ra đất dài hay ngắn. Thậm chí, nó còn lưu giữ thông tin những cường độ ảnh hưởng tác động lên quy trình đó .
Các nhà nghiên cứu đã triển khai điều tra và nghiên cứu và phát hiện ra đất ở vùng nhiệt đới gió mùa hay cận nhiệt đới có tuổi khá cao .
Đặc biệt là đặt trong sự so sánh với những vùng ôn đới hay vùng cực. Bởi vì những yếu tố tự nhiên ở những vùng có khí hậu nóng thật sự tác động ảnh hưởng can đảm và mạnh mẽ tới đất hơn .

2.5 Yếu tố con người

Con người thật sự là nhân tố quyết định chính và cuối cùng đến đất. Con người có thể cải tạo đất cho màu mỡ, tốt lên hay thậm chí là bạc màu, bị chết đi. Thổ nhưỡng Việt Nam cũng chịu nhiều sự tác động của con người thông qua hoạt động sản xuất, cư trú. 

Trên trong thực tiễn hoạt động giải trí sản xuất và sinh sống của con người thực sự không làm cho đất tốt hơn. Bởi vì sự hủy hoại đất đai phì nhiêu vốn có của tự nhiên bằng những việc làm như đốt rừng, làm nương rẫy …

Như vậy thổ nhưỡng có thể do đất sinh ra nhưng việc giữ được nó ở lại với đất hay không là tùy ở con người.

3. Thổ nhưỡng Việt Nam

Nước ta có ba nhóm đất (thổ nhưỡng Việt Nam) chính, thể hiện rõ tính chất nhiệt đới gió mùa ẩm của thiên nhiên Việt Nam:

3.1 Nhóm đất feralit vùng núi thấp

  • Hình thành trực tiếp trên các miền đồi núi thấp chiếm 65% diện tích tự nhiên.
  • Thổ nhưỡng Việt Nam có tính chất: chua, nghèo mùn, nhưng nhiều sét.
  • Thổ nhưỡng có màu đỏ vàng, chứa nhiều hợp chất Fe, Al.
  • Phân bố: đất feralit phân bố chủ yếu trên đá bazan ở Tây Nguyên, Đông Nam Bộ. Hay cả đất feralit trên đá vôi ở Đông Bắc, Tây Bắc, Bắc Trung Bộ…).
  • Thổ nhưỡng ở những vùng này thích hợp trồng cây công nghiệp.

Nhân tố ảnh hưởng đến thổ nhưỡng Việt Nam

3.2 Nhóm đất mùn núi cao

  • Hình thành dưới thảm rừng nhiệt đới hoặc ôn đới vùng núi cao, 11%
  • Loại thổ nhưỡng Việt Nam này phân bố: chủ yếu là đất rừng đầu nguồn. Dưới thảm rừng á nhiệt đới hoặc ôn đới vùng núi cao
  • Phù hợp trồng cây phòng hộ đầu nguồn.

3.3 Nhóm đất phù sa sông và biển

  • Chiếm 24% diện tích đất tự nhiên.
  • Có tính chất: phì nhiêu, dễ canh tác và làm thuỷ lợi, chua ít và tơi xốp, giàu mùn.
  • Tập trung nhiều tại các vùng đồng bằng.
  • Thích hợp canh tác trong nông nghiệp: trồng lúa, hoa màu, cây công nghiệp hàng năm, cây ăn quả,…

Thổ nhưỡng Việt Nam về bản chất cũng giống như một tài nguyên thiên nhiên. Để có được thổ nhưỡng tốt thì phải mất khá nhiều thời gian để có thể phục hồi và phát triển. Và muốn giữ được đất thì con người phải hết sức bảo vệ và chăm sóc nó.

Xem thêm : Ny có nghĩa là gì ? Xu hướng của giới trẻ

5/5 - (1 vote)

Bài viết liên quan

Subscribe
Notify of
guest
0 Comments
Inline Feedbacks
View all comments