Câu cầu khiến là gì? Khái niệm, Đặc điểm, Chức năng và Cách sử dụng

Trong chương trình Văn 8, bên cạnh câu trần thuật, câu cảm thán thì câu cầu khiến cũng là loại câu thông dụng trong đời sống. Vậy câu cầu khiến là gì? Đặc điểm và chức năng của câu cầu khiến?… Để giải đáp những băn khoăn trên, hãy cùng DINHNGHIA.COM.VN tìm hiểu về chủ đề câu cầu khiến là gì qua nội dung bài viết dưới đây nhé!. 

Khái niệm câu cầu khiến là gì? 

Câu cầu khiến trong tiếng việt còn được gọi là câu mệnh lệnh, là loại câu có những từ câu khiến như hãy, đừng, chớ, … ở phía trước động từ, những từ đi, thôi, nào, … ở phía sau động từ. Câu cầu khiến được sử dụng với ngôn từ để ra lệnh, nhu yếu, đề xuất hay khuyên bảo người nghe nên làm hoặc không làm điều gì .Trong văn viết, câu cầu khiến ( câu mệnh lệnh ) thường được kết thúc bằng dấu chấm than, nhưng khi ngôn từ cầu khiến không cần nhấn mạnh vấn đề thì hoàn toàn có thể kết thúc bằng dấu chấm .

Một số ví dụ về câu cầu khiến

– Hãy ăn cơm nhanh đi!

→ đây là câu cầu khiến có mục tiêu ra lệnh .– Chúng ta cùng đi tiếp nào .→ đây là câu cầu khiến có mục tiêu ra lệnh nhưng ý cầu khiến không cần nhấn mạnh vấn đề nên hoàn toàn có thể kết thúc bằng dấu chấm .– Đừng chơi game nữa !→ đây là câu cầu khiến có mục tiêu khuyên bảo .

Đặc điểm hình thức của câu cầu khiến 

Câu cầu khiến hoàn toàn có thể mang ngôn từ cầu khiến, và ngôn từ ấy thường đến từ việc sử dụng động từ – cụm động từ với sắc thái nhấn mạnh vấn đề. Câu cầu khiến cũng thường sử dụng những từ ngữ mang đặc thù ra lệnh hay nhu yếu. Từ cầu khiến hoàn toàn có thể xen đứng trước động từ hoặc sau động từ TT .

+ Đứng trước động từ có thể sử dụng các từ hãy, đừng, chớ, …

Ví dụ:

– Hãy Open !→ Từ “ hãy ” được dùng với ý nghĩa khuyên nhủ, ý kiến đề nghị và nhiều lúc là ra lệnh– Đừng chuyện trò .– Chớ làm phiền người khác bằng những việc li ti .→ Từ “ đừng, chớ ” mang ý nghĩa phủ định nhấn mạnh vấn đề người nghe không nên / không được làm điều đang làm hiện tại .

+ Đứng sau động từ có thể sử dụng các từ đi, nào, …

Ví dụ:

– Ăn nhanh lên nào !– Hãy đứng lên đi !→ “ Từ “ đi, nào ” là từ đệm giúp tăng thêm sắc thái và thôi thúc hành vi. Ngoài ra còn hoàn toàn có thể sử dụng những từ “ nhé, nha ” để câu nói thêm phần nhẹ nhàng uyển chuyển. So sánh hai câu– Đi ăn nào .– Đi ăn nha .→ Từ “ nha ” giúp câu trở nên mềm mịn và mượt mà và khiến cho người nghe cảm thấy được tôn trọng .

* Lưu ý: Phân biệt động từ “đi” và từ “đi” mang ý nghĩa cầu khiến

Ví dụ:

– Đi về nhà mau ! ( Từ “ đi ” trong trường hợp này mang ý nghĩa chỉ hành vi vận động và di chuyển từ điểm này đến điểm khác )– Hãy đứng lên đi ! ( Từ “ đi ” trong trường hợp này mang ý nghĩa cầu khiến thúc giục hành vi )Trong tiếp xúc bên cạnh việc sử dụng từ ngữ, người nói còn sử dụng cả ngôn từ. Cùng một câu nói nhưng với ngôn từ khác nhau sẽ mang những mục tiêu khác nhau. Ví dụ :

Lan đang vừa ăn cơm vừa xem tivi.

Mẹ bảo : Đừng xem tivi nữa !Nếu câu nói của mẹ có ngôn từ thông thường thì đó là một lời nhắc nhở. Nhưng nếu câu “ Đừng xem tivi nữa ! ” được mẹ nói bằng giọng cao nhấn mạnh vấn đề thì đó là câu ra nói ra lệnh .Trong một số ít trường hợp để nhấn mạnh vấn đề người nói hoàn toàn có thể rút gọn những thành phần của câu chỉ giữ lại cụm từ mang hàm ý cầu khiến. Câu cầu khiến không nhất thiết phải bảo vệ rất đầy đủ những thành phần. Cần phải đặt trong thực trạng tiếp xúc đơn cử cũng như đối tượng người dùng tiếp xúc đơn cử để hiểu rõ ý nghĩa của người nói, người viết .

Những chức năng của câu cầu khiến

Câu cầu khiến được sử dụng rất nhiều trong đời sống hàng ngày, bởi đây là loại câu hoàn toàn có thể dùng để ra lệnh, nhu yếu, đề xuất hoặc khuyên nhủ. Tùy theo mục tiêu cầu khiến mà người dùng hoàn toàn có thể lựa chọn từ ngữ để đặt câu cho tương thích .

Ví dụ:

– Cả lớp trật tự !→ đây là câu cầu khiến với mục tiêu ra lệnh– Hãy uống thuốc đúng giờ .→ đây là câu cầu khiến có mục tiêu khuyên nhủ– Mình đi ăn cơm đi !→ đây là câu cầu khiến có mục tiêu ý kiến đề nghịNgoài ra, trong một số ít trường hợp tiếp xúc, câu cầu khiến được tối giản chủ ngữ– Mở cửa !– Im lặng !– Đi nhanh !

Một số cách đặt câu cầu khiến

Câu cầu khiến thường được sử dụng rất nhiều trong đời sống hằng ngày. Khi đặt câu cầu khiến, ta hoàn toàn có thể theo những bước sau :

• Bước 1:Xác định mục tiêu tiếp xúc, sử dụng câu cầu khiến để làm gì ? ( ra lệnh, nhu yếu, ý kiến đề nghị, khuyên nhủ ) .
• Bước 2: Lựa chọn từ ngữ thích hợp. Tùy thuộc vào đối tượng người dùng mà lựa chọn từ ngữ thích hợp để miêu tả nhu yếu cầu khiến .
• Bước 3:Lựa chọn dấu câu và những từ đệm .
• Bước 4:Đặt câu .
• Bước 5:Đọc và chỉnh sửa .

Lưu ý khi sử dụng câu cầu khiến

Vì câu cầu khiến thường có mục tiêu đưa ra nhu yếu ý kiến đề nghị nên khi sử dụng câu cầu khiến cần địa thế căn cứ và đối tượng người tiêu dùng để sử dụng từ ngữ thích hợp, tránh để người nghe, người đọc hiểu sai thái độ của mình cũng như tránh việc bất lịch sự trong tiếp xúc .Ví dụ : Khi bạn Lan cần nhờ sự trợ giúp của bạn Minh, Lan nên nói :– Minh ơi, mở giúp mình chai nước này với !→ câu cầu khiến vừa bộc lộ được nhu yếu vừa bộc lộ thái độ lịch sự và trang nhã khi tiếp xúc. Người nghe vừa hiểu được nhu yếu đồng thời sẽ vui vẻ giúp sức .Nhưng nếu bạn Lan đề xuất chỉ với câu nói :

– Minh, mở chai nước!

→ câu cầu khiến vẫn bộc lộ rõ nhu yếu nhưng người nghe sẽ thấy không được tôn trọng vì người nói đang ra lệnh cho mình chứ không phải nhờ giúp sức .

DINHNGHIA.COM.VN đã cùng bạn tìm hiểu về khái niệm câu cầu khiến là gì, ví dụ, đặc điểm, chức năng cũng như cách đặt câu cầu khiến. Mong rằng qua bài viết, bạn sẽ có được những kiến thức hữu ích phục vụ quá trình học tập cũng như tìm hiểu về chủ đề câu cầu khiến là gì. Chúc bạn luôn học tốt!. 

Xem thêm :

Source: https://mindovermetal.org
Category: Wiki là gì