Quan hệ pháp dân sự là gì? Nội dung quy định về quan hệ pháp luật dân sự.

2. Các yếu tố cấu thành quan hệ pháp luật dân sự

Yếu tố cấu thành quan hệ pháp luật dân sự là những thành phần tham gia vào quan hệ pháp lý đó. Theo đó, quan hệ pháp luật dân sự được cấu thành bởi những yếu tố sau : chủ thể, khách thể, nội dung .
Dưới đây là cụ thể những thành tố trong quan hệ pháp luật dân sự :

* Chủ thể

Chủ thể của quan hệ pháp luật dân sự là những “người” tham gia vào các quan hệ đó. Phạm vi “người” tham gia vào quan hệ pháp luật dân sự bao gồm: Cá nhân, (công dân Việt Nam, người nước ngoài, người không quốc tịch), pháp nhân, hộ gia đình, tổ hợp tác và trong nhiều trường hợp, Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam tham gia với tư cách là chủ thể đặc biệt của quan hệ pháp luật dân sự.

Để tham gia vào một quan hệ pháp luật dân sự đơn cử, những chủ thể phải có đủ tư cách chủ thể. Cho nên, có loại quan hệ chủ thể là công dân, như công dân có quyền để lại di sản thừa kế còn những tổ chức triển khai chỉ được hưởng thừa kế theo di chúc ; có loại chủ thể chỉ được tham gia vào loại quan hệ nhất định, như hộ mái ấm gia đình được tham gia trong những quan hệ sử dụng đất, sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp hay Nhà nước là chủ sở hữu ( triển khai quyền của chủ sở hữu ) so với những tài nguyên vạn vật thiên nhiên và đất đai … Trong phần nhiều những quan hệ pháp luật dân sự, những chủ thể tham gia là công dân, pháp nhân, Nhà nước, hộ mái ấm gia đình, tổ hợp tác như những quan hệ về quyền sở hữu, nghĩa vụ và trách nhiệm hợp đồng, bồi thường thiệt hại …
Trong quan hệ pháp luật dân sự, chủ thể quyền luôn luôn được xác lập, chủ thể nghĩa vụ và trách nhiệm hoàn toàn có thể là một “ người ” đơn cử, cũng hoàn toàn có thể là toàn bộ những người còn lại .

* Khách thể

Khách thể của quan hệ pháp lý là một phạm trù pháp lí, là bộ phận cấu thành của quan hệ pháp lý. Đó là những cái mà những chủ thể của quan hệ pháp lý hướng tới, ảnh hưởng tác động vào. Nói cách khác, là những quyền lợi vật chất, quyền lợi ý thức mà pháp lý bảo vệ cho những chủ thể trong quan hệ pháp lý. Khách thể của quan hệ pháp luật dân sự hoàn toàn có thể là bộ phận của quốc tế vật chất, cũng hoàn toàn có thể là những giá trị niềm tin. Khách thể của quan hệ pháp luật dân sự được chia thành năm nhóm sau :
– Tài sản
Theo pháp luật tại Điều 163 BLDS năm 2005, gia tài gồm có vật, tiền, những sách vở có giá và những quyền gia tài .
Vật với ý nghĩa là một phạm trù pháp lí, là bộ phận của quốc tế vật chất hoàn toàn có thể phân phối được nhu yếu nào đó của con người nhưng không phải bất kể bộ phận nào của quốc tế vật chất đều được coi là vật với tư cách là khách thể của quan hệ pháp luật dân sự. Có những bộ phận của quốc tế vật chất ở dạng này không được coi là vật nhưng ở dạng khác lại được coi là vật, ví dụ : Không khí trong tự nhiên, nước sông, nước biển … nếu được đóng vào chai, bình thì hoàn toàn có thể được coi là vật với tư cách là khách thể của quan hệ pháp luật dân sự. Khái niệm vật ở đây hoàn toàn có thể được lan rộng ra do sự tăng trưởng của khoa học công nghệ tiên tiến, như chất thải nếu được dùng lại …
Tiền là loại gia tài đặc biệt quan trọng có giá trị trao đổi với những loại hàng hoá khác. Tiền do Nhà nước phát hành, giá trị của tiền được xác lập bằng mệnh giá ghi trên đồng xu tiền đó. Những đồng xu tiền có giá trị lưu hành mới được coi là tiền .
Giấy tờ có giá là loại gia tài đặc biệt quan trọng do Nhà nước hoặc những tổ chức triển khai phát hành theo trình tự nhất định. Có nhiều loại sách vở có giá khác nhau với những quy chế pháp lí khác nhau như :
Công trái, trái phiếu, kì phiếu, CP, séc … Giấy tờ có giá là hàng hoá trong một thị trường đặc biệt quan trọng – đầu tư và chứng khoán .
Quyền gia tài là quyền trị giá được bằng tiền hoàn toàn có thể chuyển giao trong lưu thông dân sự, gồm có cả quyền sở hữu trí tuệ, đó là : Quyền đòi nợ, nhu yếu bồi thường thiệt hại, quyền so với tác phẩm, quyền sở hữu công nghiệp …
Cần phân biệt vật với sản phẩm & hàng hóa. Khái niệm sản phẩm & hàng hóa được đề cập trong chính trị – kinh tế tài chính học được hiểu là mẫu sản phẩm do con người tạo ra để trao đổi, nó có giá trị và giá trị sử dụng. Giá trị của sản phẩm & hàng hóa được xác lập bằng lao động xã hội đã bỏ ra để sản xuất sản phẩm & hàng hóa đó. Đất đai, tài nguyên vạn vật thiên nhiên được coi là vật nhưng không phải là sản phẩm & hàng hóa. Mọi sản phẩm & hàng hóa đều là vật nhưng không phải mọi vật là sản phẩm & hàng hóa .
Vật và gia tài cũng không đồng nghĩa tương quan với nhau. Tài sản hoàn toàn có thể là một vật, hoàn toàn có thể là tập hợp những vật – khối gia tài. Tài sản còn gồm cả những quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm gia tài như quyền đòi nợ, nghĩa vụ và trách nhiệm trả nợ …
– Hành vi và những dịch vụ
Nếu coi khách thể của quan hệ pháp luật dân sự là cái mà xử sự của những chủ thể hướng tới, tác động ảnh hưởng vào thì hành vi của những chủ thể trong quan hệ nghĩa vụ và trách nhiệm là khách thể của quan hệ nghĩa vụ và trách nhiệm. Đó là cái mà quyền cũng như nghĩa vụ và trách nhiệm của những chủ thể hướng tới tiên phong, trực tiếp, đó là xử sự của những chủ thể được biểu lộ dưới dạng hành vi hoặc không hành vi tùy theo những quan hệ pháp lý đơn cử .

Có những hành vi mà kết quả của nó được thể hiện dưới dạng vật chất cụ thể. Trong trường hợp này, muốn xem xét hành vi có thực hiện đúng hay không phải căn cứ vào kết quả của việc thực hiện hành vi đó và như vậy hành vi này được vật chất hóa. Vì vậy, có quan điểm cho rằng kết quả của hành vi là khách thể của quan hệ pháp luật dân sự. Điều này không thể giải thích được trong các quan hệ dân sự mà hành vi không được vật chất hóa như tư vấn pháp luật với hành vi tư vấn… Trong các trường hợp như vậy, căn cứ đánh giá chỉ có thể là hành vi của người phải thực hiện hành vi mà thôi. Trong trường hợp hành vi được thể hiện bằng không hành động thì bản thân “sự không hành động” đó cũng đủ cấu thành khách thể của quan hệ pháp luật dân sự.

Hiện nay, trong khoa học pháp lí chưa có quan điểm thống nhất về khái niệm dịch vụ nhưng thuật ngữ “ dịch vụ ” đã được sử dụng thực tiễn trong khoa học pháp lí và khoa học kinh tế tài chính. Có thể nói rằng dịch vụ là một hoặc nhiều việc làm mà tác dụng của nó hoàn toàn có thể vật chất hoá nhưng nó không tạo ra vật mới mà nó được bộc lộ bằng việc làm đã triển khai xong như thay thế sửa chữa gia tài … hoặc không được vật chất hóa, như dịch vụ tư vấn pháp lí, gửi giữ, vận tải đường bộ … Thương Mại Dịch Vụ không trực tiếp tạo ra vật chất nhưng tạo tiền đề cho quy trình sản xuất ra của cải vật chất, ý thức cho những chủ thể và xã hội. Tỉ lệ giá trị dịch vụ trong thu nhập quốc dân ngày càng tăng theo đà tăng trưởng của nền kinh tế tài chính .
– Kết quả của hoạt động giải trí niềm tin phát minh sáng tạo
Con người không riêng gì tạo ra của cải vật chất để thoả mãn những nhu yếu của mình mà còn tạo ra những giá trị niềm tin, những loại sản phẩm trí tuệ để Giao hàng nhu yếu niềm tin cũng như Giao hàng cho quy trình sản xuất vật chất. Khoa học, kĩ thuật và công nghệ tiên tiến là thành tố của lực lượng sản xuất, trực tiếp tham gia vào quy trình sản xuất và là động lực quan trọng của sản xuất xã hội. Lao động phát minh sáng tạo là lao động đặc biệt quan trọng và tác dụng của quy trình phát minh sáng tạo này là những “ loại sản phẩm trí tuệ ”, là khách thể trong những quan hệ về quyền tác giả, quyền sở hữu công nghiệp. Sản phẩm trí tuệ được biểu lộ dưới dạng :
– Các tác phẩm văn học, thẩm mỹ và nghệ thuật, khoa học … Đây là những hình thức biểu lộ hiệu quả của quy trình phát minh sáng tạo và chúng được biểu lộ dưới nhiều dạng khác nhau như viết, nói hay bằng những phương tiện kĩ thuật …
– Các đối tượng người dùng của chiếm hữu công nghiệp là sáng tạo, giải pháp hữu dụng, mẫu mã công nghiệp … Những đối tượng người tiêu dùng này chỉ được bảo vệ khi được cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận chúng là đối tượng người tiêu dùng của chiếm hữu công nghiệp .
– Các giá trị nhân thân
Các giá trị nhân thân là khách thể trong những quyền nhân thân của công dân, tổ chức triển khai. Bảo vệ quyền nhân thân là một trong những nguyên tắc được ghi nhận trong BLDS. Các quyền nhân thân của cá thể được Nhà nước bảo lãnh ngày càng lan rộng ra do sự tăng trưởng của xã hội. Quyền nhân thân như thể một bộ phận cấu thành của quyền con người như danh dự, nhân phẩm, uy tín, tên gọi, quốc tịch, hình ảnh, bí hiểm đời tư … ( từ Điều 24 đến Điều 51 BLDS năm 2005 ). Về nguyên tắc chung, những quyền nhân thân luôn gắn với chủ thể và không hề di dời được trừ trường hợp pháp lý có pháp luật khác .
– Quyền sử dụng đất
Đây là một loại gia tài đặc biệt quan trọng của Nhà nước. Trong khi pháp lý pháp luật : “ Đất đai thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước thống nhất quản lí ” thì quyền sử dụng đất của cá thể, hộ mái ấm gia đình được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, để lại thừa kế … và Nhà nước công nhận những quyền của người sử dụng đất. Quyền sử dụng đất được pháp lý lao lý là một quyền dân sự và hoàn toàn có thể được chuyển giao trong lưu thông dân sự, kinh tế tài chính. Pháp luật đất đai pháp luật người sử dụng đất có quyền : Chuyển đổi, chuyển nhượng ủy quyền, cho thuê, Tặng Kèm cho, cho thuê lại, góp vốn, thế chấp ngân hàng, thừa kế quyền sử dụng đất. Vì vậy, quyền sử dụng đất là đối tượng người dùng trong những hợp đồng chuyển quyền sử dụng đất và là di sản trong việc thừa kế quyền sử dụng đất .

* Nội dung

Mọi quan hệ pháp lý đều là mối liên hệ pháp lí giữa những chủ thể tham gia vào những quan hệ đó được bộc lộ dưới dạng quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm của những bên tham gia. Vì vậy, nội dung của quan hệ pháp luật dân sự là tổng hợp những quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm của những bên tham gia vào những quan hệ đó. Quyền của một bên tương ứng với nghĩa vụ và trách nhiệm của bên kia tạo thành mối liên hệ biện chứng, xích míc và thống nhất trong một quan hệ pháp luật dân sự đơn cử. Không có quyền của một bên thì cũng không có nghĩa vụ và trách nhiệm của bên kia và ngược lại. Trong những quan hệ đơn thuần, hoàn toàn có thể thuận tiện xác lập trong đó một bên chỉ có quyền và một bên chỉ có nghĩa vụ và trách nhiệm ( người cho vay và người vay gia tài … ). Nhưng thường thì, những quan hệ pháp luật dân sự là những quan hệ phức tạp, trong đó những bên có quyền đồng thời có nghĩa vụ và trách nhiệm với nhau ( trong quan hệ mua và bán, cho thuê gia tài … ) .
– Quyền dân sự
Theo pháp luật của pháp lý, quyền dân sự là cách xử sự được phép của người có quyền lực .
Quyền dân sự của những chủ thể trong những quan hệ pháp luật dân sự đơn cử khác nhau thì có nội dung khác nhau ( những xử sự khác nhau tương thích với nội dung của quan hệ đó ). Chủ thể quyền trong những quan hệ dân sự hoàn toàn có thể triển khai những hành vi khác nhau tương thích với nội dung, mục tiêu của quyền lực đó như chủ sở hữu có những quyền chiếm hữu, sử dụng, định đoạt những gia tài thuộc quyền sở hữu của mình trong khuôn khổ pháp lý pháp luật … Thông qua hành vi của mình thoả mãn quyền của mình hoặc quyền nhu yếu người khác ( người có nghĩa vụ và trách nhiệm ) triển khai những hành vi nhất định ( trả tiền, chuyển giao gia tài, làm hoặc không làm một việc … ). Chủ sở hữu hoàn toàn có thể triển khai quyền của mình trải qua hành vi của người khác ( uỷ quyền ) .

Khi quyền dân sự bị vi phạm, chủ thể quyền có thể sử dụng các biện pháp bảo vệ mà pháp luật cho phép (tự bảo vệ, các biện pháp tác động…) hoặc yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền bảo vệ quyền dân sự của mình khi quyền đó bị xâm hại.
Trong khoa học pháp lí tồn tại khái niệm quyền chủ quan và quyền khách quan. Quyền khách quan là quyền dân sự được pháp luật quy định cho các chủ thể, là nội dung năng lực pháp luật của chủ thể (khả năng có thể có của chủ thể). Quyền chủ quan là quyền dân sự của chủ thể trong một quan hệ dân sự cụ thể đã được xác lập. Quyền chủ quan phải phù hợp với quyền khách quan mà pháp luật đã quy định.

– Nghĩa vụ dân sự
Là cách xử sự bắt buộc của người có nghĩa vụ và trách nhiệm. Cách xử sự của những chủ thể cũng rất khác nhau tùy theo từng quan hệ dân sự đơn cử. Trong những quy phạm pháp luật dân sự, những quy phạm tùy nghi được cho phép những chủ thể lựa chọn cách thực thi khi tham gia vào quan hệ dân sự phát huy quyền tự định đoạt của mình. Các quy phạm mệnh lệnh dưới dạng “ cấm không được làm ” hoặc “ phải làm ” có một ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Từ những quy phạm này, phát sinh nghĩa vụ và trách nhiệm của những bên tham gia quan hệ dân sự. Những nghĩa vụ và trách nhiệm dạng này do pháp lý lao lý cho toàn bộ những bên tham gia vào quan hệ dân sự không chỉ có ý nghĩa so với những bên tham gia mà đó còn là nghĩa vụ và trách nhiệm của những chủ thể và có ý nghĩa so với Nhà nước, so với xã hội .
Thông thường, trong những quan hệ dân sự, nghĩa vụ và trách nhiệm của một chủ thể tương ứng với quyền của chủ thể khác – những chủ thể xác lập. Người có nghĩa vụ và trách nhiệm hoàn toàn có thể phải triển khai những hành vi tích cực dưới dạng hành vi ( như trả tiền, giao vật trong mua và bán ; triển khai việc làm trong dịch vụ, gia công … ). Trong một số ít trường hợp, nội dung của quan hệ pháp lý pháp luật người có nghĩa vụ và trách nhiệm hoàn toàn có thể lựa chọn phương pháp xử sự có lợi nhất cho họ. ( Ví dụ : Để bồi thường thiệt hại do hành vi gây thiệt hại gây ra, người có nghĩa vụ và trách nhiệm hoàn toàn có thể bồi thường bằng tiền hoặc hiện vật hay sửa chữa thay thế vật phẩm bị hư hỏng ). Nếu người có nghĩa vụ và trách nhiệm không triển khai hoặc triển khai không đúng, không không thiếu nghĩa vụ và trách nhiệm của họ một cách tự nguyện sẽ bị “ buộc ” phải thực thi đúng nghĩa vụ và trách nhiệm đó. Ngoài ra, nếu do không triển khai hoặc triển khai không đúng, không khá đầy đủ nghĩa vụ và trách nhiệm mà gây thiệt hại thì phải bồi thường thiệt hại xảy ra .

5/5 - (1 vote)

Bài viết liên quan

Subscribe
Notify of
guest
0 Comments
Inline Feedbacks
View all comments