“Nâng bi”, phiếm

Thứ Tư, ngày 16/04/2014 10 : 20 AM ( GMT + 7 )

Có người nói rằng, thuật ngữ “nâng bi” có ở xứ ta từ trước khi Sài Gòn giải phóng, nó được nói chệch ra từ “Lobby” chỉ sự “vận động hành lang” để giành được ưu thế, sự ủng hộ cho đối tượng cần “Lobby”.

Tuy nhiên lý giải này có vẻ như hơi khiên cưỡng vì nó khá xa với mục tiêu của động từ “ nâng bi ”. Có một cách lý giải khác nghe logic hơn, nó thế này :

Chuyện kể rằng, ngày nảy ngày này có chàng trai nọ chơi bida vào hạng khá. Sếp của anh ta cũng thích bida nhưng chơi rất xoàng. Để làm sung sướng sếp, mỗi lần chơi chàng trai thường giấu tài và liên tục đi những đường cơ khôn khéo để bi nằm vào vị trí dọn cỗ mời sếp “ xơi ”. Tất nhiên chàng trai cũng đủ tài diễn kịch để thi thoảng tạo ra một game ngang ngửa, kịch tính. Sếp khoái chàng trai ra mặt, cất nhắc anh ta vào chức trợ lý, cho hưởng nhiều bổng lộc .

Trò siêu nịnh bợ này được người đời gọi là “ nâng bi ” và nó được phổ cập dần trong xã hội như một từ mới với ý nghĩa như vậy. Và mê hoặc thay, hai từ “ nâng bi ” và “ nịnh bợ ” đều được viết tắt bằng 2 chữ “ NB ” giống nhau .

Về sau “ nâng bi ” ngày càng được hiểu theo nghĩa bợ đỡ, nịnh nọt, thậm chí còn nghĩa đen của nó còn được ngầm hiểu là thò tay nâng hộ sếp 2 viên … bi méo nữa. Kể cả sếp là nữ không hề có … bi cũng được “ nâng bi ” như thông thường .

“ Nâng bi ” vốn chỉ có một chiều, dưới “ nâng bi ” cho trên, bé “ nâng bi ” cho lớn. Ngang hàng với nhau chẳng ai “ nâng bi ” mà chỉ rình … sút vỡ bi của nhau mà thôi. Nếu khéo “ nâng bi ”, người ta hoàn toàn có thể thu được nhiều món lợi hơn so với sức lực lao động, tiền tài bỏ ra để nâng. Một trong những bậc thầy “ nâng bi ” mà trở thành người giầu có quyền thế bậc nhất là Hòa Thân, đời vua Càn Long, nhà Thanh TQ .

Khi Càn Long thấy mình hơi béo bèn hỏi Hòa Thân, Hòa Thân bẩm : “ Cơ thể chúa thượng như thế này là cực kỳ chuẩn, thêm một tí là béo, bớt một chút ít là gầy ! ”. “ Nâng bi ” tinh xảo đến thế là cùng .

Còn khi Càn Long làm thơ thì Hòa Thân tuôn ra những lời có cánh : “ Thơ của Hoàng thượng hay tuyệt đỉnh công phu, chữ viết như rồng bay phượng múa. Nước ta mấy nghìn năm chưa có ai làm thơ hay và viết chữ đẹp như vậy ! ” .

Chưa hết, mỗi khi có dịp Hòa Thân đều nhả ngọc, phun châu ra những câu đại loại : “ Công ơn của Hoàng thượng như trời bể, tài đức sánh ngang với Nghiêu, Thuấn ! ”. Thói đời, nói một lần vua chưa tin, nhưng nói nhiều lần Càn Long đâm ra tưởng thật, ngài khoái ra mặt. Và khi đó tài “ nâng bi ” của của Hòa Thân phát huy hiệu quả tột đỉnh !

Cái tài của Hòa Thân là biết chọn đúng thời gian để “ nâng bi ”, khiến những câu nói hành vi của ông ta có sức nặng ngàn cân .

Có một câu cửa miệng mà người đời hay dùng để miêu tả thói bợ đỡ đó là “ nịnh thối ”. Câu này có nguồn gốc từ truyện tiếu lâm dân gian việt nam sau :

Có ông quan huyện đang lúc thăng đường thì vô tình phát ra một cái rắm rõ to. Mùi xú uế bốc lên nồng nặc, ngài đang ngượng chín người thì một tên lính hầu nức nở : “ Mùi vị thực dễ chịu và thoải mái, âm thanh nghe như tiếng đàn, tiếng sáo ! ”. Tên lính còn lại thì xun xoe thốt lên : “ Chao ôi, thoang thoảng hương quế, hương lan ! ”. Quan huyện tuy có đỡ ngượng nhưng ngài chợt nghĩ rồi nói : “ Thường thì trung tiện phải có mùi thối, nay rắm của ta mà những ngươi thấy thơm thì hẳn ta chẳng còn sống được bao lâu nữa ! ”. Nghe vậy hai tên lính hầu vội nôn nả : “ Bẩm quan lớn, giờ đây thì có mùi rồi, thối lắm ạ ! ”. Quả là nịnh … thối đến cỡ đó là cùng !

Chuyện xưa kể rằng, vào thời nhà Tề, Tề Uy Vương là một ông vua làm gì cũng được quần thần tung hô “ anh minh, sáng suốt ”. Tề Uy Vương cũng lấy làm thú vị. Đại phu nước Tề là Trâu Kị tâu với Tề Uy Vương cần phải nghe nhận xét của dân chúng. Tề Uy Vương cho là phải và ra chiếu : “ Ai vạch ra được lỗi lầm của nhà vua trước mặt bá quan triều đình, thưởng 300 nén vàng. Ai dâng biểu vạch ra được tội của vua, thưởng 200 nén vàng. Ai có lời chỉ trích vua xác đáng, thưởng 100 nén vàng ”. Chiếu vừa ban ra chưa ráo mực, dân chúng đã kéo đến cổng thành xếp hàng chờ vạch tội vua lấy thưởng đông như trẩy hội. Lúc này Tề Uy Vương mới tỉnh ngộ, xấu hổ gần chết. Hóa ra lâu nay ngài toàn được nghe những lời xiểm nịnh, thiếu trung thực .

Sử sách xưa cũng ghi : Thời Xuân Thu, vị vua thứ 25 của nước Sở là Sở Trang Vương khi nào cũng lo ngại việc nước nên rất hay hỏi quần thần kế sách. Nhưng đáp lại lũ nịnh thần chỉ luôn tìm cách ca tụng Sở Trang Vương tài năng, sáng suốt. Sở Trang Vương buồn chán mà than rằng : “ Ta đây vốn đã ngu si mà quần thần lại còn ngu si hơn ta nữa thì nước ta có lẽ rằng khó mà giữ được ”. Rồi Sở Trang Vương lập tức đuổi hết nịnh thần, tuyển dụng người tài, khiến nước Sở ngày càng mạnh và thu phục được khá nhiều chư hầu khiến tên tuổi của Sở Trang vương được liệt vào trong Ngũ bá thời Xuân Thu .

Con người khi đã “ nâng bi ” thành chuyên nghiệp, thì từ miệng họ những câu xu nịnh cứ tự nhiên tuôn ra một cách không dừng lại được. Có một gã nhân viên cấp dưới quen thói “ nâng bi ”, khi nào gặp sếp gã ta cũng tìm ra được một câu gì đó để làm sếp vui mắt. Một lần, gặp sếp trong Tolet, anh ta buột miệng : “ Ôi sếp bận đến trăm công ngàn việc mà anh vẫn … đích thân đi vệ sinh cơ ạ ! ? ” .

Câu nói bợ đỡ, nói nhanh hơn nghĩ của anh ta vô tình thành trò cười cho công ty cả tuần sau đó .

Ngẫm cho cùng, mục tiêu của “ nâng bi ” là nhằm mục đích chiếm tình cảm của cấp trên để mưu cầu quyền lợi cá thể. Thường những người kém tài, thiếu tiềm năng thì lại có năng lực “ nâng bi ” và chịu khó “ nâng bi ” bất kể khi nào có thời cơ. Tất nhiên nói như vậy không hẳn là những người có tài họ không biết “ nâng bi ”, chẳng qua là họ tự trọng và liêm sỉ hơn mà thôi .

“ Nâng bi ” có hại cho sự tăng trưởng của xã hội, khiến những người tài thực sự và ngay thật, ăn nói khó nghe dễ bị gạt ra bên ngoài những việc làm quan trọng. Các vị chỉ huy nhận ra kẻ “ nâng bi ” không khó, tuy nhiên có bản lĩnh để vô hiệu kẻ “ nâng bi ” chuyên nghiệp lại là một chuyện khác. Bởi nghe ngọt khi nào cũng lọt tai hơn và dễ gây nghiện, tuy cũng dễ sinh hoang tưởng và từ đó dẫn tới chứng vĩ cuồng cũng không bao xa .

Hãy luôn nhớ rằng nếu một kẻ tiếp tục “ nâng bi ” cho bạn thì hắn cũng sẽ thuận tiện “ bóp bi ” và “ sút vỡ bi ” bạn khi có thời cơ .

Cử Tạ

Xin trân trọng ra mắt TOP 100 TRUYỆN CƯỜI HAY NHẤT trong 10 năm qua, từ 2004 – năm trước. Có thể một vài truyện cười trong top sẽ bị chê là ” cười kiểu cũ “, nhưng những ngày đầu internet bùng nổ, chúng thực sự là những truyện cười ” hot ” với dân nghiện truyện cười, nhất là với fan hâm mộ Hội Quán Cười đã liên tục cùng Cười 24H Mất Giấc Ngủ Trưa .

Source: https://mindovermetal.org
Category: Wiki là gì