Sinh sản vô tính: Hứa hẹn nhiều ứng dụng quan trọng

Bước đột phá đầu tiên

Dù đã mất cách đây hơn 3 năm, nhưng cừu Dolly đã đi vào lịch sử y học với tư cách là động vật hữu nhũ đầu tiên trên thế giới ra đời bằng từ công nghệ sinh sản vô tính.

Việc tạo ra cừu Dolly được thực hiện bằng công nghệ gọi là “chuyển giao nhân tế bào thân thể”.

Theo đó, nhân của trứng sẽ được lấy ra khỏi trứng và được thay thế bằng nhân tế bào của con vật được chọn để nhân bản. Sau đó trứng sẽ được xử lý bằng điện hay hóa chất để chuyển hóa thành phôi trước khi được cấy vào tử cung của con vật.

Từ đó đến nay, các nhà khoa học tiếp tục nhân bản thành công hàng chục loài động vật khác, như bò, dê, heo, ngựa, hươu, la, chuột, mèo, chó, và cả những loài động vật hiếm và đang bị đe dọa tuyệt chủng, như bò hoang Java, mèo hoang châu Phi…

Để tạo ra cừu Dolly, các chuyên gia đã phải trải qua đến 277 lần thực hiện sinh sản vô tính mới thành công. Ngày nay, tính trung bình, cần từ 150 đến 200 lần thực nghiệm để nhân bản được một con vật. Rõ ràng là tình hình có cải thiện, nhưng chưa nhiều…

Liệu nhân bản động vật sẽ giúp ích được gì cho nhân loại?

Sinh sản vô tính sẽ cho nhiều thịt hơn, thịt ngon hơn

Sinh sản vô tính: Những cột mốc đáng nhớ

1981: Gail Martin tại đại học California, San Francisco và Martin Evans thuộc Đại học Cambridge, lần đầu tiên đã tách được tế bào gốc từ phôi của chuột.

23/2/1996: Các nhà khoa học đã công bố về việc nhân bản thành công con vật hữu nhũ đầu tiên, cừu Dolly (ra đời tại Viện Roslin)

7/1988: Trung tâm nghiên cứu gia súc Ishikawa (Nhật Bản) nhân bản vô tính thành công 2 con bò đầu tiên có tên Noto và Kaga,

2001: Anh trở thành quốc gia đầu tiên hợp pháp hóa các phương pháp nhân bản vô tính con người cho mục đích nghiên cứu

2/2003: Cừu Dolly chết

4/2003: Các nhà khoa học đã hoàn thiện chuỗi gen di truyền của con người

Xem thêm: Viber

2/2004: Nhà khoa học người Hàn Quốc Hwang Woo-suk và nhóm của mình tuyên bố tạo ra được 30 phôi người vô tính và đã tách được tế bào mầm

8/2005: Tiến sĩ Hwang cho ra đời con chó đầu tiên bằng sinh sản vô tính, Snuppy,

1/2006: Tiến sĩ Hwang bị cáo giác là đã ngụy tạo các kết quả nghiên cứu về sinh sản vô tính ở người. Vài tháng sau, ông phải ra tòa ở Hàn Quốc về việc này.

7/2006: Tổng thống Bush bác bỏ một dự luật liên quan đến việc đầu tư thêm kinh phí liên bang cho việc nghiên cứu tế bào mầm

Hiện nay, việc sử dụng tế bào mầm đang là một vấn đề đang gây tranh cãi.

Nhiều người cho rằng tế bào mầm của bào thai là bất khả xâm phạm. Do đó, tế bào mầm ở người trưởng thành đang được xem là một sự lựa chọn để thay thế.

Do còn nhiều điều kiện chưa thuận lợi nên cho đến nay, vẫn chưa có nhiều trường hợp dùng tế bào mầm để thử nghiệm lâm sàng trên cơ thể con người.

Thế nhưng, điều khiến công chúng quan tâm hơn cả, đó là việc nếu người ta có thể cho sinh sản vô tính một động vật như cừu Dolly thì liệu, có thể tạo ra con người từ sinh sản vô tính không?

Nghiên cứu sinh sản vô tính ở người: Còn dè dặt

ThS. Trần Cẩm Tú, phòng Công nghệ Tế bào Động vật – Viện Sinh học Nhiệt đới

Việt Nam: Khả năng nghiên cứu không thiếu, vấn đề là chính sách và nhân lực

Nói về nghiên cứu tế bào gốc và nhân bản vô tính, về mặt kỹ thuật, các nhà nghiên cứu Việt Nam hoàn toàn có khả năng thực hiện được.

Hiện nay, TP.Hồ Chí Minh có hai dự án Bất Động Sản nghiên cứu tế bào gốc rất khả thi. Một, điều tra và nghiên cứu của trường ĐH Khoa học – Tự nhiên TP.Hồ Chí Minh, nghiên cứu và điều tra một số ít quy trình biệt hoá của tế bào mầm trong phòng thí nghiệm. Hai, là dự án Bất Động Sản tích hợp giữa ĐH Khoa học Tự nhiên TP. Hồ Chí Minh và Trung tâm Đào tạo Bồi dưỡng Cán bộ Y tế TP.Hồ Chí Minh với đề tài nghiên cứu tế bào gốc trưởng thành ở vùng rìa giác mạc của người và ứng dụng trong cấy ghép giác mạc .Ở TP. Hà Nội, nhóm điều tra và nghiên cứu của GS. tiến sỹ Nguyễn Mộng Hùng đang liên tục nghiên cứu tế bào gốc ở gà, đồng thời nghiên cứu tế bào gốc trên cá. Ngoài ra, GS. Hùng còn tham gia một nhánh đề tài của ĐH Y TP. Hà Nội trong nghiên cứu tế bào gốc ở người .Nước Ta nói chung, TP. Hồ Chí Minh nói riêng, đã có tương đối khá đầy đủ trang thiết bị. “ Tương đối ” ở đây nhằm mục đích nói đến một dàn thiết bị khá đồng điệu, tuy đặt rải rác ở nhiều nơi, nhưng nếu tích hợp lại giữa những trường và những Viện điều tra và nghiên cứu, những trang thiết bị đó trở nên rất hữu dụng .

Vấn đề nằm ở nhân lực!

Nước Ta gần như thiếu những chuyên viên đầu ngành về nghiên cứu tế bào gốc. Bên cạnh đó, Nước Ta có nhiều nhóm nghiên cứu tế bào gốc và nhân bản, nhưng còn khá riêng rẻ, gần như thiếu sự tích hợp nên không có tiếng vang lớn trong nghành này .Bên cạnh đó, Nước Ta chưa có một văn bản pháp lý hướng dẫn đơn cử về nghiên cứu tế bào gốc. Vì vậy, những điều tra và nghiên cứu về tế bào gốc, đặc biệt quan trọng là trên phôi người, chưa được tăng trưởng can đảm và mạnh mẽ. Điều quan trọng là tất cả chúng ta cần có một kế hoạch tăng trưởng nghiên cứu tế bào gốc và nhân bản : Làm để làm gì ? Và, muốn làm gì ?Dù đã mất cách đây hơn 3 năm, nhưng cừu Dolly đã đi vào lịch sử vẻ vang y học với tư cách là động vật hoang dã hữu nhũ tiên phong trên quốc tế sinh ra bằng từ công nghệ sinh sản vô tính. Việc tạo ra cừu Dolly được triển khai bằng công nghệ tiên tiến gọi là ” chuyển giao nhân tế bào thân thể “. Theo đó, nhân của trứng sẽ được lấy ra khỏi trứng và được thay thế sửa chữa bằng nhân tế bào của con vật được chọn để nhân bản. Sau đó trứng sẽ được giải quyết và xử lý bằng điện hay hóa chất để chuyển hóa thành phôi trước khi được cấy vào tử cung của con vật. Từ đó đến nay, những nhà khoa học liên tục nhân bản thành công xuất sắc hàng chục loài động vật hoang dã khác, như bò, dê, heo, ngựa, hươu, la, chuột, mèo, chó, và cả những loài động vật hoang dã hiếm và đang bị rình rập đe dọa tuyệt chủng, như bò hoang Java, mèo hoang châu Phi … Để tạo ra cừu Dolly, những chuyên viên đã phải trải qua đến 277 lần thực thi sinh sản vô tính mới thành công xuất sắc. Ngày nay, tính trung bình, cần từ 150 đến 200 lần thực nghiệm để nhân bản được một con vật. Rõ ràng là tình hình có cải tổ, nhưng chưa nhiều … Liệu nhân bản động vật hoang dã sẽ giúp ích được gì cho quả đât ? Người ta kỳ vọng, công nghệ nhân bản động vật hoang dã sẽ giúp những nhà chăn nuôi và nông dân sản xuất ra những gia súc khỏe mạnh hơn. Ông Jim Greenwood, quản trị kiêm tổng giám đốc của Tổ chức Công nghiệp Công nghệ sinh học ( BIO ), cho biết từ khi Dolly sinh ra cho đến nay, những nhà nghiên cứu đã tìm ra những kỹ thuật nhân bản bảo đảm an toàn hơn và chất lượng cao hơn, nhờ đó đã cho sinh ra những con vật lành mạnh hơn. Về ứng dụng của công nghệ sinh sản vô tính, ông Greenwood nói : “ Hiện nay chúng tôi đang sử dụng công nghệ tiên tiến này để cải tổ sản xuất thực phẩm và bảo đảm an toàn thực phẩm tại những nước đang tăng trưởng, sức khỏe thể chất của gia súc và bảo đảm an toàn của nguồn phân phối thực phẩm. Sinh sản vô tính cũng sẽ giúp khắc phục rủi ro tiềm ẩn tuyệt chủng của một số ít loài động vật hoang dã hoang dã, như gấu trúc khổng lồ ”. Tháng 12/2006, Cục Quản lý Thuốc và Dược phẩm Hoa Kỳ ( FDA ) đã công bố một bản dự thảo nhìn nhận rủi ro đáng tiếc, trong đó Kết luận rằng thịt và sữa động vật hoang dã sinh sản vô tính là an tòan so với người tiêu thụ. Thêm vào đó, nó cũng không có sự độc lạ với thịt động vật hoang dã có nguồn gốc từ phương pháp chăn nuôi truyền thống cuội nguồn. Theo những chuyên viên, mặc dầu lúc bấy giờ những mẫu sản phẩm từ động vật hoang dã nhân bản chưa có trên thị trường nhưng trong tương lai, người tiêu dùng sẽ được hưởng lợi từ những mẫu sản phẩm thịt và sữa giống hệt hơn, lành mạnh hơn và nhiều mẫu mã hơn, được sản xuất từ những động vật hoang dã sinh sản vô tính. Đồng thời, nhân bản động vật hoang dã còn hứa hẹn tạo ra những con vật có những đặc thù tốt hơn. Điều này thật sự có ý nghĩa trong việc cải tổ chất lượng giống gia súc. Ý nghĩa của việc sinh sản vô tính cừu Dolly còn là những ứng dụng quan trọng trong tương lai so với ngành y tế. Nghiên cứu tế bào mầm : Còn nhiều tranh cãi Thành công trong việc tạo ra cừu Dolly đã cung ứng động lực cho những nhà khoa học tăng cường những điều tra và nghiên cứu về tề bào mầm với mục tiêu tối hậu là cải tổ sức khỏe thể chất con người. Tế bào mầm được xem là tế bào “ chủ ” của khung hình. Được chứa trong phần TT của phôi, tế bào mầm là loại tế bào có năng lực chuyển hóa thành bất kể tế bào nào thiết yếu cho những bộ phận của khung hình, như xương, máu, não … Hiện nay, những nhà y học đang khai thác năng lực của tế bào mầm để tìm ra những liệu pháp y khoa hữu hiệu. Theo những chuyên viên, tế bào mầm hoàn toàn có thể được sử dụng trong điều trị những bệnh như tiểu đường, đột quị, mù lòa … Tuy nhiên, những nhà khoa học cho rằng họ đang gặp nhiều trở ngại không chỉ về mặt kỹ thuật mà cả về phương diện đạo đức trong việc khai thác và ứng dụng tế bào mầm. Hiện nay, việc sử dụng tế bào mầm đang là một yếu tố đang gây tranh cãi. Nhiều người cho rằng tế bào mầm của bào thai là bất khả xâm phạm. Do đó, tế bào mầm ở người trưởng thành đang được xem là một sự lựa chọn để sửa chữa thay thế. Do còn nhiều điều kiện kèm theo chưa thuận tiện nên cho đến nay, vẫn chưa có nhiều trường hợp dùng tế bào mầm để thử nghiệm lâm sàng trên khung hình con người. Thế nhưng, điều khiến công chúng chăm sóc hơn cả, đó là việc nếu người ta hoàn toàn có thể cho sinh sản vô tính một động vật hoang dã như cừu Dolly thì liệu, hoàn toàn có thể tạo ra con người từ sinh sản vô tính không ? Mặc dù nhiều nỗ lực đang được tập trung chuyên sâu vào nghành nghề dịch vụ nhân bản động vật hoang dã, nhưng những nhà khoa học vẫn chăm sóc đến yếu tố sinh sản vô tính ở con người. Có nhiều nhóm chuyên viên trên khắp quốc tế đã cố gắng nỗ lực tạo ra những dòng tế bào mầm từ phôi người vô tính nhưng chưa có ai thành công xuất sắc cả. Người ta vẫn còn nhớ xì-căng-đan tương quan đến ông Hwang Woo Suk, thuộc trường Đại học Quốc gia Seoul. Ông này từng công bố đã tạo ra những dòng tế bào mầm từ phôi người vô tính, và báo cáo giải trình của ông đã được đăng tải trên tạp chí Nature, một tạp chí khoa học uy tín của giới trình độ. Rốt cuộc, người ta phát hiện ra rằng nội dung báo cáo giải trình đó là sai thực sự. Không ít người cho rằng nhân bản người là một việc làm trái đạo đức. Theo quan điểm của họ, một phôi vô tính là một mầm sống tiềm tàng của con người, nên việc tàn phá một mầm sống như thế là sai lầm. Họ cho rằng việc tạo ra phôi vô tính là một yếu tố rất khó đồng ý về mặt đạo đức. Cũng có người nghi ngại rằng sinh sản vô tính có vẻ như tạo ra những sinh vật có yếu tố không ổn về sức khỏe thể chất .

5/5 - (1 vote)

Bài viết liên quan

Subscribe
Notify of
guest
0 Comments
Inline Feedbacks
View all comments