Thực trạng tại Việt Nam và các ngành công nghiệp đang khát nhân lực Quản trị chuỗi giá trị cung ứng

1. Thực trạng ngành Quản trị chuỗi giá trị cung ứng (SCM) tại Việt Nam

Việt Nam là một trong những vương quốc đang tăng trưởng, trên con đường công nghiệp hóa hiện đại hóa theo hướng thị trường mở, cạnh bên đó cùng với cuộc cách mạng 4.0 thì việc quản trị chuỗi đáp ứng là giải pháp thiết yếu để tăng tính cạnh tranh đối đầu của năng lượng sản phẩm & hàng hóa Việt Nam bên cạnh việc nâng cao chất lượng, dịch vụ của loại sản phẩm. Nổi lên như một nền kinh tế tài chính năng động, Open ở khu vực Khu vực Đông Nam Á, Việt Nam cần phải chớp lấy được khuynh hướng mới của nền kinh tế tài chính toàn thế giới và cải tổ năng lực cạnh tranh đối đầu của mình .
Tuy nhiên, ngành SCM tại Việt Nam vẫn chưa hẳn được chú trọng, nền kinh tế tài chính vẫn chưa hiểu được hết tầm quan trọng của quản trị chuỗi đáp ứng trong việc sản xuất và phân phối loại sản phẩm tới tay người tiêu dùng. Biểu hiện ở chỗ chưa có trường Đại học hay cơ sở giáo dục nào huấn luyện và đào tạo vừa đủ và chính quy về SCM ; nguồn nhân lực trong ngành này luôn trong thực trạng thiếu ; thậm chí còn trong những công ty vẫn chưa có bộ phận nào chuyên giải quyết và xử lý về mảng SCM ; những công ty về SCM cũng còn khá ít. Là một nền kinh tế tài chính dựa trên xuất khẩu, Việt Nam cần cải tổ chuỗi đáp ứng và khắc phục những thử thách sau :

Chỉ 25% yêu cầu của Logistics được cung cấp bởi các doanh nghiệp trong nước (doanh nghiệp vừa và nhỏ), phần còn lại của thị phần được “thầu” bởi các công ty nước ngoài. Hiện nay có khoảng 3000 doanh nghiệp Logistics  trong đó có khoảng 1300 tham gia tích cực; có khoảng 6000 nhân viên và 1 triệu lao động làm việc trong ngành nhưng mới chỉ đáp ứng được 40% nhu cầu thực tế.

Nếu nhìn vào bức tranh tổng thể và toàn diện thì rõ ràng những doanh nghiệp quốc tế đang ở thế trên, tuy nhiên những doanh nghiệp trong nước cũng có nhiều lợi thế : thứ nhất, những doanh nghiệp Việt Nam chiếm hữu hầu hết kho bãi, khiến doanh nghiệp quốc tế phải thuê lại hoặc link, liên kết kinh doanh để phân phối dịch vụ logistics, thứ hai là những doanh nghiệp trong nước hiểu được thị trường, tâm ý người mua, văn hóa truyền thống, truyền thống lịch sử của chính người Việt Nam ; thứ ba là nhân sự Việt Nam khá nhạy bén chớp lấy được những công nghệ tiên tiến quốc tế .
Phần lớn những nhà sản xuất dịch vụ Logistics ở mức 2PL hoặc 3PL ; phục vụ hầu cần tích hợp ( 4PL ) và quản trị chuỗi đáp ứng rất ít và bị số lượng giới hạn bởi năng lượng và mạng lưới dịch vụ
Báo cáo thường niên của Ngân hàng Thế giới xếp hạng LPI ( chỉ số hiệu suất cao Logistic ), Việt Nam xếp thứ 39/160 tăng 25 bậc so với năm năm ngoái, đứng thứ 3 Khu vực Đông Nam Á tuy nhiên chỉ số LPI quốc tế trên cơ sở quan điểm tham gia nhìn nhận của những nhà luân chuyển, giao nhận vận tải đường bộ, logistics có quan hệ làm ăn với những doanh nghiệp Việt Nam không phải do những doanh nghiệp Việt Nam nhìn nhận do đó có tính khách quan .
Cơ sở hạ tầng giao thông vận tải chưa phân phối được nhu yếu tăng trưởng của ngành SCM
Một trong những điểm nghẽn lớn nhất là ngân sách vẫn ở mức cao, chiếm 25 % tỷ trọng GDP, trong đó nguyên do được cho là do những yếu tố sau :

  • Hệ thống hạ tầng, giao thông Việt Nam đang thiếu và yếu so với yêu cầu phát triển đất nước, đặc biệt là đường bộ chưa phát triển tương xứng với tốc độ công nghiệp hóa, đô thị hóa của nước ta, dẫn đến tình trạng quá tải và ùn ứ
  • Mặc dù các cơ quan quản lý nhà nước đang thực hiện nhiều cải cách nhằm tinh gọn thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho thương mại tuy nhiên thực tế vẫn còn nhiều khó khăn về thủ tục thông quan dẫn đến làm chậm tiến độ luân chuyển hàng hóa, tăng chi phí của doanh nghiệp
  • Vận tải biển nội địa chưa phát huy hết để giảm tải cho vận tải đường bộ
  • Sự liên kết giữa cảng và dịch vụ cảng (kho, bãi, trung tâm logistics) còn hạn chế do thiếu những ứng dụng công nghệ cao trong quản lý khai thác logistics dẫn đến chi phí đắt hơn nhiều
  • Nguồn nhân lực khan hiếm nên chỉ đáp ứng được quy mô doanh nghiệp và tốn kém trong việc đào tạo nguồn nhân lực ngành này.

Để giảm thiểu chi phí cho ngành SCM có một số biện pháp sau:

  • Giảm chi phí vận tải
  • Chuyên nghiệp hóa nhân lực
  • Quy hoạch giao thông đồng bộ

2. Một số ngành Công nghiệp đang khát nhân lực SCM

Ngành bông sợi – dệt may: là ngành xuất khẩu lớn nhất tại Việt Nam, là ngành có tiềm năng lớn trong nhu cầu quản lý chuỗi cung ứng. Với vị trí là quốc gia đứng thứ 5 trên thế giới về xuất khẩu hàng dệt may, ngành Dệt may – Da giày đang có tình hình sản xuất và tiêu thụ rất khả quan với tốc độ tăng trưởng nhanh và ổn định. Tuy là ngành kinh tế mũi nhọn của Việt Nam, chiếm tỷ trọng GDP cao nhưng trong ngành vẫn tồn tại nhiều lỗ hổng đặc biệt là những khiếm khuyết trong việc quản lý chuỗi cung ứng, sự thiếu liên kết giữa các mắt xích trong ngành.

Vấn đề lớn nhất là ngành dệt may vẫn chưa tăng trưởng được ngành công nghiệp phụ trợ như xử lý những khâu nguyên nguyên vật liệu ( bông, thuốc nhuộm, .. ) mà đa phần vẫn đang phụ thuộc vào vào nguồn hàng nhập khẩu dẫn đến giá trị ngày càng tăng không cao. Các doanh nghiệp dệt may mới chỉ làm tốt phần sản xuất và phân phối nhưng chưa thiết kế xây dựng được một tiến trình đáp ứng thực sự chuyên nghiệp để giúp cho những doanh nghiệp tối đa hóa lệch giá và doanh thu, tăng trưởng những doanh nghiệp lớn chứ không phải chỉ là những doanh nghiệp vừa và nhỏ như lúc bấy giờ ; bớt nhờ vào và nguồn cung nguyên vật liệu từ quốc tế. Để làm được như vậy trước hết mỗi doanh nghiệp cần phải có một bộ phận quản trị chuỗi đáp ứng và đặc biệt quan trọng là biết vận dụng công nghệ tiên tiến .

Ngành nông nghiệp: Việt Nam là một đất nước sinh ra và phát triển là cái nôi là nông nghiệp chính vì vậy đây là một thế mạnh của nước ta và nằm trong top 5 quốc gia xuất khẩu lớn nhất về thủy sản, gạo, cà phê, hạt điều, tiêu,… Tuy nhiên so với nền nông nghiệp các quốc gia khác trong khu vực thì Việt Nam vẫn còn nhiều yếu kém trong việc làm sao tối đa năng suất đất, lao động và sản phẩm nông nghiệp Việt Nam chưa đạt được chất lượng cao để cạnh tranh với các nước khác. Đặc biệt theo các chỉ số của Ngân hàng Thế giới cho thấy một điểm yếu trong nền nông nghiệp là chuỗi cung ứng nông sản Việt Nam trong thương mại toàn cầu.

Việc thiếu góp vốn đầu tư vào Logistics cũng bị đổ lỗi gây nên những tổn thất trong phân phối nông sản. Hầu hết những doanh nghiệp đều có quy mô vừa và nhỏ với mẫu sản phẩm xuất khẩu không lớn. Hạn chế chính là thiếu quy mô chuỗi đáp ứng đầu cuối tích hợp. Trong những năm gần đây, Việt Nam đã góp vốn đầu tư vào những quy mô sản xuất và công nghệ tiên tiến cũng như trấn áp chất lượng nhưng sự tiêu tốn lãng phí và kém hiệu suất cao trong quản trị chuỗi đáp ứng không nhận được nhiều sự chăm sóc. Thứ nhất là sự tương tác thiếu vắng giữa giữa những doanh nghiệp và nông dân dẫn đến việc thiếu thông tin để giải quyết và xử lý, dữ gìn và bảo vệ và lên kế hoạch quản trị chuỗi đáp ứng, ảnh hưởng tác động đến hiệu suất cao phân phối và xuất khẩu ; thứ hai để những lái buôn thương nhân là một rào cản lớn giữa nông dân và doanh nghiệp ; thứ ba là những khâu chế biến và dữ gìn và bảo vệ hàng nông sản chưa đạt tiêu chuẩn dẫn đến hư hỏng gây thiệt hại ; thứ tư là khâu luân chuyển còn chậm do năng lượng vận tải đường bộ của tất cả chúng ta còn yếu kém, gây ra thất bại. Tuy còn nhiều thử thách nhưng ngành này vẫn đang vô cùng khát nhân lực SCM, cần được bổ trợ càng sớm càng tốt .

Tổ hợp ngành bán lẻ, vận tải, phân phối: Việt Nam là một quốc gia có tiềm năng phát triển rất lớn chính vì thế nhận được rất nhiều nguồn đầu tư từ các doanh nghiệp bán lẻ lớn trên thế giới. Trên thực tế, việc mở rộng của các doanh nghiệp nước ngoài như BigC, Lazada, Shoppee, …. khiến các doanh nghiệp trong nước vốn đã gặp nhiều khó khăn giờ lại càng khó tìm kiếm thị trường khách hàng do không cạnh tranh được với các đối thủ lớn. Chúng ta đang thua ngay trên sân nhà, bởi lẽ các doanh nghiệp rất có nhiều lợi thế nổi trội  từ nguồn vốn, thương hiệu, lưu thông hàng hóa cho đến các đội ngũ nhân sự chất lượng cao, mô hình quản trị doanh nghiệp lớn.

Các doanh nghiệp Việt Nam đang tập trung chuyên sâu qua những kênh thương mại điện tử vì tiềm năng tăng trưởng của ngành này là rất lớn. Mục tiêu này đang phải đương đầu với khá nhiều thử thách như thể sự thiếu tin cậy từ phía người tiêu dùng, việc trấn áp những nguồn hàng cũng chưa tốt, đặc biệt quan trọng là quy trình kiến thiết xây dựng quy mô quản trị đường đi của loại sản phẩm từ những nơi sản xuất đến tay người tiêu dùng. Mục tiêu lớn nhất của ngành là biến Việt Nam trở thành Trung tâm Logistics của khu vực ; muốn làm được việc này trước hết nhà nước phải đưa ra những chủ trương khuyến mại, kiến thiết xây dựng những mạng lưới hệ thống cầu đường giao thông tân tiến ; sau đó đặc biệt quan trọng phải chú trọng kiến thiết xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao của ngành này .

Mặc dù là một trong những có ngành SCM tương đối tăng trưởng trong khu vực Khu vực Đông Nam Á nhưng vẫn còn cách xa Xứ sở nụ cười Thái Lan, Malaysia và Nước Singapore. Ngành SCM đang là một ngành khá “ hot ” lúc bấy giờ tại Việt Nam, tuy nhiên ngân sách quản trị chuỗi đáp ứng vẫn ở mức khá cao đang trở thành rào cản làm chậm quy trình tăng trưởng của ngành SCM tại Việt Nam so với những nước khác. Ngoài ra, những yếu tố cơ sở vật chất, giao thông vận tải vận tải đường bộ cũng là những bài toán tiếp theo nhà nước và những doanh nghiệp SCM cần xử lý để tăng trưởng ngành này .

5/5 - (1 vote)

Bài viết liên quan

Subscribe
Notify of
guest
0 Comments
Inline Feedbacks
View all comments