Ứng dụng công nghệ thông tin trong thực hành dược

Trong giai đoạn đầu tiên, ứng dụng công nghệ máy tính và tự động đã giúp “thay thế” con người để thực hiện các nhiệm vụ đơn điệu, lặp đi lặp lại với độ chính xác cao. Hiện nay, giai đoạn mới của công nghệ thông tin là xây dựng cơ sở thông tin điện tử và “kết nối” các dữ liệu với nhau. Đây là giai đoạn chuyển tiếp từ tập trung vào hệ thống (system) sang thông tin (information).

1. THÔNG TIN THUỐC ĐIỆN TỬ

CƠ SỞ DỮ LIỆU THÔNG TIN THUỐC ĐIỆN TỬ

Theo cách thức truyền thống, các công ty, tổ chức ở nước ngoài đã xây dựng các cơ sở dữ liệu điện tử về thuốc, về hướng dẫn điều trị, về giáo dục bệnh nhân để tra cứu bởi nhân viên y tế và cộng đồng, miễn phí hoặc phải trả phí như Wolters Kluwer (cơ sở dữ liệu Uptodate®), IBM Watson Health (như cơ sở dữ liệu Micromedex®), Elsevier. Hiện nay, các công ty hiện đã đưa ra các cách thức mới để cung cấp thông tin thuốc cá thể hóa cho từng bệnh nhân. Điều này được thực hiện bằng cách tổng hợp kinh nghiệm dùng thuốc của một quần thể bệnh nhân tương tự với một cá thể bệnh nhân để xây dựng một dữ liệu mới cho riêng bệnh nhân đó, giúp đánh giá xem một thuốc có thể có tác dụng hay an toàn trên bệnh nhân đó hay không. Các cơ sở dữ liệu theo ý tưởng này như PatientsLikeMe và Iodine. Tuy nhiên, ở Việt Nam, mảng cơ sở dữ liệu điện tử thông tin thuốc và điều trị uy tín và chất lượng do các cơ quan nhà nước hay các công ty tư nhân vẫn còn thiếu vắng.

SỨC MẠNH CỦA INTERNET

Internet đã được vận dụng thoáng đãng cho truyền thông online doanh nghiệp và xã hội. Khi việc sử dụng internet đã trở nên phổ quát, có sự ngày càng tăng về số lượng những nhà thuốc sử dụng internet để hiển thị và phổ cập thông tin về những loại thuốc và sức khỏe thể chất. Đã sinh ra một số ít ứng dụng chạy trên nền tảng web với mục tiêu tương hỗ dịch vụ y dược và phổ cập những ý tưởng sáng tạo sức khỏe thể chất hội đồng .

2. PHÂN PHỐI THUỐC DÙNG CÔNG NGHỆ

Nhiều start up đã ứng dụng công nghệ để đổi khác cách phân phối thuốc truyền thống lịch sử. Nhà thuốc nhận phân phối qua mail ( mail-order pharmacy ) hoặc trực tuyến có tên là PillPack đã được tiến hành tại Mỹ năm năm trước như thể nhà thuốc cung ứng dịch vụ trọn gói cho những bệnh nhân tại Mỹ với dịch vụ phân phối ( ship ) thuốc cho bệnh nhân hàng tháng đưa đến hàng tháng dưới dạng đóng gói hàng ngày. Nhà thuốc thao tác trực tiếp với bác sĩ và bảo hiểm, do đó việc nhận thuốc của bệnh nhân trở nên tự động hóa và thuận tiện. Các quy mô tựa như như divvyDose và Alto Pharmacy. Việc hợp tác giữa những mạng lưới hệ thống này với dịch vụ chuyển phát nhanh đang là một xu thế .Một phương pháp thay đổi khác là Medavail với ý tưởng sáng tạo tạo những điểm truy xuất thuốc tự động hóa như những máy rút tiền tự động hóa ATM. Các máy này hoàn toàn có thể sắp xếp ở những nơi gần phòng khám, bệnh viện, trường học. Và người mua hoàn toàn có thể liên kết trực tuyến với dược sĩ nếu muốn được tư vấn thêm .

Hình 1 : Máy Medavail để rút thuốc tự động hóaTương tự, ở những khoa lâm sàng hoàn toàn có thể có những tủ phân phối thuốc tự động hóa ( ward automation of medicine supplies ) với những đặc tính chung như hoàn toàn có thể dữ gìn và bảo vệ một lượng thuốc khá lớn, truy vấn lấy thuốc được quản trị bằng máy tính, và trải qua mã pin, thẻ từ hay dấu vân tay .Hình 2 : Tủ phân phối thuốc tự động hóaMột số bệnh viện có mạng lưới hệ thống phân phối thuốc tự động hóa hoặc bán tự động hóa. Thuốc được kê bằng máy tính và truyền thông tin đến mạng lưới hệ thống phân phối thuốc tự động hóa – nơi mạng lưới hệ thống robot sẽ lấy thuốc và ra lẻ thuốc cho từng bệnh nhân và được vận chyển tự động hóa bằng băng chuyền hay mạng lưới hệ thống khí ( pneumatic tube ) để đến bệnh phòng của bệnh nhân .Hình 3 : Robot phân phối thuốc tự động hóa

XÁC ĐỊNH THUỐC BẰNG MÃ VẠCH

Xác định thuốc bằng mã vạch đã được dùng trong mạng lưới hệ thống kê đơn điện tử và cho thấy giảm sai sót dùng thuốc cũng như giúp hoàn hảo tiền sử dùng thuốc của bệnh nhân .Hình 4 : Xác định thuốc bằng mã vạchHệ thống phát hiện thuốc giả ( Falsified Medicines Directive ) dự tính sẽ vận dụng năm 2017, với đặc thù mỗi thuốc sẽ có một nhận dạng duy nhất ( hoàn toàn có thể đó là một mã vạch barcode ) khi phân phối trên cả nước để chống lại hàng giả .

PHẦN MỀM SO SÁNH GIÁ THUỐC

Phần mềm RxSavings Solutions dựa trên vị trí địa lý của người mua, list những thuốc của bệnh nhân, thông tin về giá của thuốc gốc hay thuốc thay thế sửa chữa để xác lập thuốc ở đâu có giá rẻ hơn, để giúp bệnh nhân tiết kiệm chi phí tiền. Phần mềm RxRevu cũng tương tự như, dùng những thông tin về tiền sử bệnh của bệnh nhân và tài liệu về những nghiên cứu và điều tra về hiệu suất cao thuốc để bảo vệ người mua chọn thuốc với giá hài hòa và hợp lý hơn. Đó hoàn toàn có thể là dùng thuốc generic, dùng liều khác hoặc một thuốc khác .

3. QUẢN LÝ HỆ THỐNG

Hiện nay, mạng lưới hệ thống công nghệ thông tin ( CNTT ) được sử dụng thoáng rộng để tương hỗ cho việc làm trình độ của những dược sĩ .

HỆ THỐNG QUẢN LÝ KHO

Hệ thống quản trị kho ( stock control system ) được ứng dụng sớm nhất trong thực hành thực tế dược là để quản trị kho giúp theo dõi lượng thuốc xuất, nhập, tồn bằng máy tính cũng như in những biểu mẫu hay báo cáo giải trình chuẩn hóa. Điều này giúp quản trị tốt thuốc về mặt kinh tế tài chính. Hệ thống này đã được vận dụng thoáng đãng tại hầu hết những khoa dược tại bệnh viện Nước Ta trong những năm gần đây. Ví dụ, mọi nhà thuốc sử dụng “ mạng lưới hệ thống quản trị dược ” để tàng trữ những đơn thuốc, cấp phép thuốc, ghi nhãn, đặt hàng và quản trị tồn dư .

KÊ ĐƠN ĐIỆN TỬ

Kê đơn điện tử (Electronic prescribing – EP) giúp kê đơn với sự hỗ trợ tự động của máy tính, cho thấy làm giảm sai sót y tế, tăng an toàn của người bệnh. Việc lựa chọn và áp dụng EP sẵn có tại cơ sở có thể trợ giúp quá trình cấp phát thuốc và thanh toán bảo hiểm được hiệu quả hơn. Tuy nhiên, tác dụng giảm thiểu sai sót phụ thuộc nhiều vào việc thiết kế hệ thống kê đơn điện tử như thế nào. Cần lưu ý là nếu triển khai hệ thống mới này không tốt có thể làm tăng tỷ lệ sai sót.

Hình 5 : Kê đơn điện tử bằng tabletteViệc lạm dụng thuốc kê đơn – đặc biệt quan trọng là thuốc opioid – là một yếu tố lớn. Có những công nghệ tại khoa dược về kê đơn điện tử những chất cần trấn áp để giám sát. Tại Mỹ, năm năm trước đã có 1,6 triệu đơn có kê chất cần trấn áp qua mạng Surescript điện tử và gần ¾ những nhà thuốc nhận đơn thuốc kê chất trấn áp qua điện tử. Việc kê đơn điện tử giúp những nhà lâm sàng hoàn toàn có thể nhận ra thực trạng lạm dụng chất trải qua kiểm tra tiền sử dùng thuốc .

PHÊ DUYỆT ĐIỆN TỬ TRƯỚC

Phê duyệt trước ( prior authorization – PA ) là gì ? Tại Mỹ, 1 số ít thuốc kê đơn cần phải được phê duyệt trước bởi bảo hiểm thì thuốc đó mới được bảo hiểm chi trả. Thuốc này thường là thuốc có ADR nguy hại, hoặc có hại nếu dùng phối hợp với thuốc khác, hay chỉ dùng trong một số ít thực trạng sức khỏe thể chất nhất định, thuốc thường dùng sai hay lạm dụng, hoặc thuốc đắt trong khi có thuốc khác tốt hơn nhưng rẻ hơn. Khi mua một thuốc cần phê duyệt trước, dược sĩ hoặc bác sĩ phải gửi thông tin về cho bảo hiểm để được phê duyệt trước khi được bảo hiểm chấp thuận đồng ý. Thời gian bảo hiểm vấn đáp là 24 h trong trường hợp khẩn cấp và 15 ngày nếu là trường hợp thường thì. Bằng những ứng dụng điện tử, bác sĩ hoặc dược sĩ nhà thuốc sẽ gửi thông tin về cho bảo hiểm để được phê duyệt trước bởi bảo hiểm .

BỆNH ÁN ĐIỆN TỬ

Bệnh án điện tử (Electronic Patient Record – EPR) là một phiên bản điện tử của hồ sơ bệnh án của bệnh nhân. Tất cả các thông tin lâm sàng, cận lâm sàng, điều trị…của bệnh nhân đều được lưu dưới dạng thông tin điện tử trong máy tính. Truy cập vào hệ thống hồ sơ bệnh án điện tử của bệnh nhân sẽ hỗ trợ các dược sĩ đưa ra quyết định liên quan đến chuyên môn khi cung cấp các dịch vụ chăm sóc bệnh nhân. Thực tế, các bệnh án tóm tắt của bệnh nhân hiện nay đã có ở nhiều nơi và rất có ích với các dược sĩ bệnh viện khi muốn đối chiếu thuốc (medicines reconciliation: một quy trình để đối chiếu thuốc dùng của bệnh nhân bởi các bác sĩ, hay cơ sở y tế khác nhau nhằm tránh nguy cơ sai sót thuốc như bỏ sót, trùng lắp thuốc, sai liều, tương tác thuốc… ). Những hồ sơ bệnh án điện tử của bệnh nhân cục bộ cũng như ở tầm quốc gia sẽ giúp cho dược sĩ tư vấn sử dụng thuốc tốt hơn. Sẽ có nhiều công cụ dùng để quản lý và chia sẽ các thông tin điện tử của bệnh nhân, thay vì qua tài liệu giấy, điện thoại hay fax truyền thống.

HỆ THỐNG HỖ TRỢ QUYẾT ĐỊNH LÂM SÀNG

Hệ thống tương hỗ quyết định hành động lâm sàng ( Clinical Decision Support System – CDSS ) hoàn toàn có thể có những công dụng phát hiện tự động hóa những tương tác thuốc, sai sót trong kê đơn, dị ứng, chống chỉ định, trùng lặp hoạt chất …, từ đó đưa ra những cảnh báo nhắc nhở cũng như gợi ý giải quyết và xử lý. Tuy nhiên, điểm yếu kém của mạng lưới hệ thống này hoàn toàn có thể là đưa ra cảnh báo nhắc nhở tự động hóa quá tiếp tục nhưng lại không tương thích .

CAN THIỆP DƯỢC

Hệ thống hoàn toàn có thể tích hợp tính năng được cho phép dược sĩ xem xét việc sử dụng thuốc và yêu cầu can thiệp vào việc kê đơn của bác sĩ .

XUẤT VIỆN ĐIỆN TỬ

Việc chuyển giao kịp thời và đúng mực đơn thuốc xuất viện của bệnh nhan từ cơ sở chăm nom tuyến dưới lên tuyến trên là quan trọng để bảo vệ bệnh nhân được chăm nom liên tục và cũng tránh sai sót Open do thiếu thông tin liên lạc. Gần đây, nhiều bệnh viện đã đồng ý chấp thuận mạng lưới hệ thống xuất viện điện tử. Tuy nhiên, mạng lưới hệ thống đó có công dụng tương hỗ quyết định hành động không khá đầy đủ, và những trường tài liệu không theo một định dạng chuẩn. Hơn nữa, mạng lưới hệ thống được cho phép gửi thông tin xuất viện đến những bác sĩ điều trị của bệnh nhân tại hội đồng, mà không gửi đến được cho dược sĩ hội đồng. Nhiều sáng tạo độc đáo địa phương và vương quốc đang được tăng trưởng để xử lý những yếu tố này, ví dụ điển hình Công cụ NHS Connecting for Health Electronic Discharge Implementation Toolkit được cho phép gửi thông tin xuất viện đến cho dược sĩ hội đồng .

 4. CÔNG NGHỆ DI ĐỘNG

Điện thoại di động ngày càng được sử dụng thoáng rộng trong hội đồng. Dược sĩ hoàn toàn có thể gửi tin nhắn để nhắc nhở bệnh nhân tuân thủ y lệnh hay để cung ứng dịch vụ, nhưng những ứng dụng phức tạp này mới chỉ được tăng trưởng để theo dõi bệnh, ví dụ ghi nhận lại lưu lượng đỉnh thở ra trong bệnh hen, theo dõi nồng độ glucose máu, tương hỗ tuân thủ thuốc và giáo dục sức khỏe thể chất. Những ứng dụng này sẽ có ảnh hưởng tác động to lớn hơn đến nghành nghề dịch vụ thực hành thực tế Dược trong tương lai .Hình 6 : Máy di động cùng với ứng dụng giành cho bác sĩ và bệnh nhân

5. KIỂM TRA MỨC ĐỘ TUÂN THỦ

Nhiều công nghệ lúc bấy giờ hoàn toàn có thể tương hỗ nhìn nhận mức độ tuân thủ của bệnh nhân. Nhiều nhà phân phối đã tăng trưởng loại vỉ “ mưu trí ” gắn microchip để biết được khi nào viên thuốc được lấy ra và nhắc bệnh nhân ghi lại thông tin công dụng phụ của thuốc. Những tài liệu này hoàn toàn có thể được chuyển qua điện thoại di động hoặc máy tính bảng đến bệnh viện .Hình 7 : Vỉ thuốc “ mưu trí ”Một công nghệ giám sát độ tuân thủ mang tính xâm lấn hơn là viên thuốc “ mưu trí ”, như mạng lưới hệ thống Lifenote đang được thử nghiệm quy mô nhỏ bởi Lloyspharmacy. Quá trình xảy ra khi viên thuốc cảm ứng được uống bởi bệnh nhân, khi đó tài liệu về liều dùng, nhịp tim, tư thế sẽ được chuyển vào di động hoặc máy tính bảng trải qua miếng dán nhận tài liệu trên da bệnh nhân. Hiện nay người ta chỉ đang thử trên những viên thuốc giả, khi thành công xuất sắc sẽ đưa lên vận dụng trên những loại thuốc chữa bệnh .

6. CHĂM SÓC TỪ XA

Chăm sóc từ xa (telemedecine) là việc sử dụng công nghệ giao tiếp số (qua các thiết bị nghe nhìn) trong tư vấn và các dịch vụ chăm sóc sức khỏe từ xa cho bệnh nhân. Chăm sóc từ xa đem lại nhiều lợi ích khác nhau như: bệnh nhân sẽ là trung tâm của chăm sóc sức khỏe và giúp cho việc cá thể hóa điều trị; tăng khả năng tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe do bệnh nhân không nhất thiết phải đến bệnh viện (đặc biệt là cho những người khả năng đi lại bị hạn chế hoặc ở vùng sâu vùng xa); và có thể giảm phí đi lại cũng như phí khám bệnh.

Tuy nhiên, quyền lợi đơn cử của chăm nom từ xa đổi khác theo cách vận dụng và trường hợp chăm nom khác nhau. Một số công ty phân phối tư vấn từ xa cho một số ít thực trạng sức khỏe thể chất như tránh thai, sức khỏe thể chất tinh thần, những bệnh thường thì. Hiện nay những tài liệu vẫn cần nhiều vật chứng hơn về quyền lợi điều trị, và nhiều tài liệu hơn về nhìn nhận so sánh ngân sách – hiệu suất cao điều trị nhằm mục đích khẳng định chắc chắn mức độ thiết yếu của việc góp vốn đầu tư hơn nữa vào chăm nom từ xa .Ở nhà thuốc, sử dụng tư vấn từ xa cùng với mạng lưới hệ thống kê đơn điện tử và dịch vụ đáp ứng dược qua internet, hoàn toàn có thể biến hóa phương pháp dịch vụ dược đang được cung ứng. Tuy nhiên, dịch vụ chăm nom từ xa trong ngành dược có được chấp thuận đồng ý hay không sẽ nhờ vào vào sự hiện hữu của phương pháp tiếp xúc đáng đáng tin cậy và nền tảng phối hợp giữa sự sẵn lòng góp vốn đầu tư của những cấp quản trị dược và việc đồng nhất sử dụng công nghệ số trong quản trị tài liệu về nhân khẩu học của bệnh nhân .

KẾT LUẬN

Có hàng loạt những mạng lưới hệ thống và công nghệ có năng lực tương hỗ quy trình đáp ứng và sử dụng thuốc. Tuy nhiên, người dược sỹ sẽ cần phải bảo vệ việc khai thác công nghệ theo cách có ích cho việc làm trình độ và không bỏ lỡ những ý tưởng sáng tạo công nghệ thông tin .

Tài liệu tham khảo

1. Deanna Pogorelc (2014). Digital health and the pharmacy of the future: 5 startups to watch. MedCityNews.
2. Stephen Goundrey-Smith (2014). Examining the role of new technology in pharmacy: now and in the future. The Pharmaceutical Journal.  
3. Blue Cross Blue Shield of Michigan and Blue Care Network. Why do I need prior authorization for a prescription drug?
4. Anthony Schueth, William Hein, and Jeffrey Hull (2015). Five Technology Trends: Changing Pharmacy Practice Today and Tomorrow. Pharmacy Times.

Source: https://mindovermetal.org
Category: Ứng dụng hay